"Czasowe" obywatelstwo polskie kobiet urodzonych zagranicą przed 19 stycznia 1933 roku
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 2 lipca 2018 roku sygn.. akt IV Sa/Wa 1212/18 (niepublikowany) uznał, że jeżeli małoletnia nabyła obywatelstwo obce pod rządami ustawy z 1920 roku o obywatelstwie państwa polskiego to traciła obywatelstwo z chwilą osiągnięcia pełnoletniości. Sąd uznał, że dotyczy to kobiet, które osiągnęły pełnoletność w okresie obowiązywania ustawy z 1920 roku, czyli tych urodzonych przed 19 stycznia 1933 roku.
Sąd argumentował, że gdy kobieta była małoletnia to jej obywatelstwo było związane z obywatelstwem ojca i przez to niejako chronione. Natomiast z chwilą osiągniecia pełnoletniości ochrona ta ustawała i kobieta traciła obywatelstwo polskie na skutek tego że nabyła obywatelstwo obce przy urodzeniu (albo później na skutek naturalizacji),
Nie sposób zgodzić się z taką argumentacją. Po pierwsze jest ona sprzeczna z językową wykładnią przepisów, które przewidywały utratę obywatelstwa polskiego przez kobiety na skutek nabycia obywatelstwa obcego. Zasada ta nie dotyczyły córek ślubnych, których obywatelstwo było powiązane z obywatelstwem ojca. Skoro zatem zadziałał wyjątek to do utraty obywatelstwa nie dochodziło w chwili nabycia obywatelstwa obcego. Natomiast z chwilą osiągniecia pełnoletniości nie dochodziło do utraty obywatelstwa bo w tym dniu nie dochodziło do nabycia obywatelstwa obcego. Po drugie wykładnia sądu jest sprzeczna z konstytucyjną zasadą trwałości obywatelstwa polskiego. Nikt nie może być pozbawiony obywatelstwa polskiego bez wyraźnej podstawy prawnej. Tymczasem wykładnia sądu jest nad wyraz prawotwórcza i powoduje powstanie stanu tzw. czasowego obywatelstwa. Powstaje zatem kategoria obywateli niejako „na chwilę”, który z określoną przestaną być obywatelami. Niestety zaprezentowana przez Sąd wykładnia wpisała się w kontrowersyjną wykładnię tzw. czasowego obywatelstwa mężczyzn, którzy przestali podlegać obowiązkowi służby wojskowej. Należy jednak mieć nadzieję, że zaprezentowany pogląd będzie odosobniony i nie znajdzie uznania w oczach Naczelnego Sądu Administracyjnego.
