System Archiwów w Polsce
Zgodnie z ustawą o ustawą z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym (Dz. U. z 1983 r., Nr 38 poz. 173), narodowy zasób archiwalny, w zależności od stosunku własności materiałów archiwalnych, dzieli się na państwowy zasób archiwalny i niepaństwowy zasób archiwalny. W niniejszym artykule zagadnienie niepaństwowego zasobu archiwalnego zostanie pominięte.
Państwowy zasób archiwalny tworzą materiały archiwalne powstałe i powstające w wyniku działalności:
- organów państwowych oraz innych państwowych jednostek organizacyjnych;
- organów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych samorządowych jednostek organizacyjnych;
- obcych organów władzy i administracji państwowej i innych organów, jednostek organizacyjnych i organizacji, związków wyznaniowych, a także okupacyjnych jednostek wojskowych, jeżeli materiały te znajdują się w Rzeczypospolitej Polskiej.
Państwowy zasób archiwalny składa się również z materiałów archiwalnych powstałych w wyniku działalności:
- partii politycznych oraz innych organizacji o charakterze politycznym, społecznym, zawodowym i gospodarczym,
- kościołów i związków wyznaniowych,
- innych niepaństwowych organizacji i jednostek organizacyjnych,
- działaczy politycznych, społecznych i gospodarczych, twórców w dziedzinie nauki i techniki, kultury i sztuki oraz innych osób, które wniosły swój historyczny wkład do rozwoju Państwa Polskiego, życia politycznego, społecznego i gospodarczego oraz do rozwoju nauki i techniki oraz kultury i sztuki,
- rodzin i rodów, które wywierały historyczny wpływ na sprawy państwowe, stosunki polityczne, gospodarcze i społeczne, a także dotyczące ich majątków, przedsiębiorstw i innej aktywności gospodarczej,
- jeżeli materiały te stały się własnością Państwa w wyniku zakupu, darowizny lub w innej drodze.
Sieć Archiwów Państwowych tworzy najważniejszą sieć informacji archiwalnej w Polsce. Jej działalność obejmuje gromadzenie, ewidencjonowanie, przechowywanie, opracowanie, zabezpieczenie i udostępnianie materiałów archiwalnych oraz prowadzenie działalności informacyjnej. Obecnie sieć Archiwów Państwowych składa się z 33 Archiwów.
Nadzór nad siecią Archiwów Państwowych i narodowym zasobem archiwalnym sprawuje Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych.
Link do mapki: https://www.archiwa.gov.pl/o-nas/mapa-archiwow-panstwowych/
Lista Archiwów Państwowych (źródło: archiwa.gov.pl)
- Archiwum Główne Akt Dawnych
- Archiwum Akt Nowych
- Narodowe Archiwum Cyfrowe
- Archiwum Państwowe w Białymstoku
- Archiwum Państwowe w Bydgoszczy
- Archiwum Państwowe w Częstochowie
- Archiwum Państwowe w Gdańsku
- Archiwum Państwowe w Gorzowie Wielkopolskim
- Archiwum Państwowe w Kaliszu
- Archiwum Państwowe w Katowicach
- Archiwum Państwowe w Kielcach
- Archiwum Państwowe w Koszalinie
- Archiwum Narodowe w Krakowie
- Archiwum Państwowe w Lesznie
- Archiwum Państwowe w Lublinie
- Archiwum Państwowe w Łodzi
- Archiwum Państwowe w Malborku
- Archiwum Państwowe w Olsztynie
- Archiwum Państwowe w Opolu
- Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim
- Archiwum Państwowe w Płocku
- Archiwum Państwowe w Poznaniu
- Archiwum Państwowe w Przemyślu
- Archiwum Państwowe w Radomiu
- Archiwum Państwowe w Rzeszowie
- Archiwum Państwowe w Siedlcach
- Archiwum Państwowe w Suwałkach
- Archiwum Państwowe w Szczecinie
- Archiwum Państwowe w Toruniu
- Archiwum Państwowe w Warszawie
- Archiwum Państwowe we Wrocławiu
- Archiwum Państwowe w Zamościu
- Archiwum Państwowe w Zielonej Górze
