Ustalenie osoby ojca po upływie roku od urodzenia
Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim zmiany w ustaleniu osoby albo obywatelstwa jednego lub obojga rodziców podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa małoletniego, jeżeli nastąpiły przed upływem roku od dnia urodzenia się małoletniego.
Natomiast, jeżeli osoba ojca w ogóle nie była wcześniej ustalona to nawet późniejsze niż rok czasu ustalenie osoby ojca podlega uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa małoletniego. Przykładowo, gdy nastąpiło ustalenie, że ojcem jest obywatel polski to w takiej sytuacji małoletni powinien być uważany za obywatela polskiego, nawet gdy już ukończył pierwszy rok życia.
Oczywiście powstaje pytanie kiedy może dojść do takie sytuacji. Na pewno wtedy gdy mamy doczynienia z dzieckiem nieślubnym i w ogóle nie doszło do sporządzenia aktu urodzenia. Oczywiście to sytuacje obecnie niemal niespotykane w Polsce, ale nie można ich wykluczyć gdzieś zagranicą. Co jednak w sytuacji, gdy akt urodzenia został sporządzony, ale osobo ojca jest nieznana, a do aktu urodzenia wpisano tylko fikcyjne dan ojce. Moim zdaniem mamy tu do czynienia z podobną sytuacją, gdyż w art. 6 ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim mowa jest o faktycznym (tj, prawnym) ustaleniu/zmianie osobv ojca jako istniejącej osoby fizycznej, a nie tylko formalnym zapisie w akcie urodzenia.
Nie można się przy tym zgodzić z odmiennym poglądem wyrażonym w doktrynie. Jacek Jagielski w komentarzu do ustawy obywatelstwo polskie (opublikowano: WK 2016), stwierdził, że ustaleniem osoby ojca może być również tzw. ustalenie negatywne, tj. „stwierdzających, że rodzice są nieznani lub że nieokreślone jest ich obywatelstwo, a następnie w przedziale czasowym do upływu roku od urodzenia się małoletniego owe ustalenia uległy weryfikacji z tym skutkiem, iż okazały się niezgodne z rzeczywistym stanem faktycznym (uwzględnionym w momencie urodzenia się małoletniego).”
O ile w stosunku do kwestii obywatelstwa należałoby się w pewnych przypadkach zgodzić (np. ojcu zostaje nadane obywatelstwo polskie po upływie 1 roku od urodzenia dziecka, ale już nie sytuacji, gdy stwierdzono posiadanie przez ojca obywatelstwa polskiego od jego urodzenia, ale już po upływie 1 roku od urodzenia się dziecka) o tyle gdy ojciec jest nieznany to nie możemy mówić o jakimkolwiek ustaleniu osoby ojca, lecz o braku ustaleniu osoby ojca jako konkretnej osoby fizycznej.
