Warunki uznania za obywatela polskiego po skazaniu wyrokiem karnym
Bycie osobą skazaną w praktyce może spowodować, że starający się o obywatelstwo polskie nie zostanie uznany za obywatela polskiego. Dotyczy to nawet sytuacji gdy doszło już do zatarcia skazania i dana osoba figuruje w KRK jako niekarana. Pewien wyłom w takiej praktyce organów administracji i linii orzeczniczej spowodował wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 kwietnia 2024 r. II OSK 1129/22.
Zdaniem sądu z nie można faktu skazania osoby ubiegającej się o uzyskanie obywatelstwa polskiego za popełnienie jakiegokolwiek przestępstwa automatycznie utożsamiać z istnieniem zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Organy administracji w takim przypadku powinny brać pod uwagę rodzaj popełnionego przestępstwa, karę jaką sąd karny wymierzył takiej osobie jak również zachowanie tej osoby po popełnieniu przestępstwa.
W omawianej sprawie wnioskodawca starający się o uzyskanie obywatelstwa polskiego był skazany przez Sąd Rejonowy w Piasecznie II Wydział Karny wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2017 r., sygn. akt II K 1373/16. Sąd uznał wnioskodawcę za winnego popełnienia czynu z art. 305 ust. 1 i 3 prawo własności przemysłowej oraz wymierzył mu karę grzywny w wymiarze stu stawek dziennych, ustalając stawkę dzienną na kwotę trzydzieści złotych, a także orzekł wobec niego przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych. Następnie, Sąd Rejonowy w Piasecznie II Wydział Karny wyrokiem z dnia 5 grudnia 2018 r., sygn. akt II K 988/18, uznał wnioskodawcę za winnego popełnienia czynu z art. 305 ust. 1 i 3 prawo własności przemysłowej oraz wymierzył mu karę grzywny w wymiarze dwustu stawek dziennych, ustalając stawkę dzienną na kwotę dwadzieścia złotych, a także orzekł wobec niego przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych. W obu wyrokach wskazano, że oskarżony uczynił sobie z popełnionego przestępstwa stałe źródło dochodu.
Mimo tego w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i ustalony na jego podstawie stan faktyczny nie dawał podstaw do przyjęcia, że nabycie przez skarżącego kasacyjnie obywatelstwa polskiego stanowiłoby zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Co ciekawe Sąd uznał, że wprawdzie wnioskodawca został dwukrotnie skazany za popełnienie przestępstwa z 305 § 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1170 t.j.). Przestępstwo to zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5 jednakże w obydwu sprawach sąd karny zastosował wobec skarżącego kasacyjnie art. 37a k.k. i wymierzył mu jedynie karę grzywny. Drugi z wydanych wyroków zapadł w dniu 5 grudnia 2018 r. Po tym wyroku wnioskodawca do dnia 10 marca 2021 r. nie popełnił już przestępstwa. Z karty karnej sporządzonej 10 marca 2021 r. wynika, bowiem że skarżący kasacyjnie nie figuruje w Krajowym Rejestrze Karnym jako osoba karana. Z akt sprawy także nie wynika, by był karany po wskazanej dacie aż do wydania zaskarżonej decyzji to jest do dnia 14 czerwca 2021 r. Świadczy to zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, że popełnione przestępstwa miały charakter incydentalny i nie dają one same w sobie podstaw do przyjęcia, że zachodzi negatywna przesłanka uniemożliwiająca skarżącemu kasacyjnie nabycie obywatelstwa polskiego, o której mowa w art. 31 pkt 2 ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim.
Podsumowując osoby skazane mają pewne szanse na uzyskanie obywatelstwa polskiego jeżeli:
- Skazanie uległo już zatarciu
- Od skazania upłynęło już 3 lata lub dłużej i w tym czasie nie było konfliktów z prawem
- były skazane tylko na karę grzywny
