USTAWA
z dnia 15 lutego 1962 r.
o obywatelstwie polskim. *
01.01.1996
stan prawny na 01.01.1996
(Dz. U. z dnia 21 lutego 1962 r.)
Rozdział 1.
Obywatele polscy.
Art. 1. W dniu wejścia w życie niniejszej ustawy obywatelami polskimi są osoby, które posiadają obywatelstwo polskie na podstawie dotychczasowych przepisów.
Art. 2. Obywatel polski w myśl prawa polskiego nie może być równocześnie uznawany za obywatela innego państwa.
Art. 3. 1. Zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą, nie będącą obywatelem polskim, nie powoduje zmian w obywatelstwie małżonków.
2. Zmiana obywatelstwa jednego z małżonków nie pociąga za sobą zmiany obywatelstwa drugiego małżonka.
Rozdział 2.
Nabycie obywatelstwa polskiego.
Art. 4. Dziecko nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie, gdy:
1) oboje rodzice są obywatelami polskimi albo
2) jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie jest nieznane bądź nieokreślone jest jego obywatelstwo lub nie posiada żadnego obywatelstwa.
Art. 5. Dziecko urodzone lub znalezione w Polsce nabywa obywatelstwo polskie, gdy oboje rodzice są nieznani bądź nieokreślone jest ich obywatelstwo lub nie posiadają żadnego obywatelstwa.
Art. 6. 1. Dziecko rodziców, z których jedno jest obywatelem polskim, drugie zaś obywatelem innego państwa, nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie. Jednakże rodzice w oświadczeniu złożonym zgodnie przed właściwym organem w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia się dziecka mogą wybrać dla niego obywatelstwo państwa obcego, którego obywatelem jest jedno z rodziców, jeżeli według prawa tego państwa dziecko nabywa jego obywatelstwo.
2. W braku porozumienia między rodzicami każde z nich może zwrócić się w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia się dziecka o rozstrzygnięcie do sądu.
3. Dziecko, które nabyło obywatelstwo obce zgodnie z ust. 1 lub 2, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli po ukończeniu szesnastu lat, a przed upływem sześciu miesięcy od dnia osiągnięcia pełnoletności złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
Art. 7. 1. Zmiany w ustaleniu osoby albo obywatelstwa jednego lub obojga rodziców podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa dziecka, jeżeli nastąpiły przed upływem roku od dnia urodzenia się dziecka. Trzymiesięczny termin określony w Art. 6 ust. 1 i 2 liczy się od dnia, w którym zmiana została ustalona.
2. Zmiany w ustaleniu osoby ojca, wynikające z orzeczenia sądu wydanego na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa lub o unieważnienie uznania, podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa dziecka, chyba że osiągnęło ono już pełnoletność. Jeżeli dziecko ukończyło szesnaście lat, zmiana obywatelstwa może nastąpić jedynie za jego zgodą.
Art. 8. 1. Cudzoziemcowi można na jego wniosek nadać obywatelstwo polskie, jeżeli zamieszkuje w Polsce co najmniej pięć lat.
2. W przypadkach szczególnie uzasadnionych można cudzoziemcowi nadać na jego wniosek obywatelstwo polskie, chociażby nie odpowiadał on warunkom określonym w ust. 1.
3. Nadanie obywatelstwa polskiego może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
4. Nadanie obywatelstwa polskiego obojgu rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.
5. Nadanie obywatelstwa polskiego tylko jednemu z rodziców rozciąga się na dzieci, jeżeli:
1) pozostają wyłącznie pod jego władzą rodzicielską albo
2) drugie z rodziców jest obywatelem polskim lub
3) drugie z rodziców wyraziło zgodę przed właściwym organem na nabycie przez dziecko obywatelstwa polskiego.
6. Dzieciom pozostającym pod opieką obywatelstwo polskie może być nadane jedynie za zgodą opiekuna wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem po uprzednim zadośćuczynieniu wymogom właściwego prawa obcego.
7. Nadanie lub rozciągnięcie nadania obywatelstwa polskiego na dzieci, które ukończyły szesnaście lat, następuje jedynie za ich zgodą.
Art. 9. 1. Może być uznana za obywatela polskiego osoba o nieokreślonym obywatelstwie lub nie posiadająca żadnego obywatelstwa, jeżeli zamieszkuje w Polsce co najmniej pięć lat.
2. Uznanie za obywatela polskiego następuje na wniosek osoby zainteresowanej.
3. Uznanie za obywatela polskiego rozciąga się na dzieci uznanego, jeżeli zamieszkują w Polsce.
4. Przepisy
Art. 8 ust. 4-7 stosuje się odpowiednio.
Art. 10. 1. Cudzoziemka, która zawarła związek małżeński z obywatelem polskim, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli w ciągu trzech miesięcy od dnia zawarcia małżeństwa złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
2. Przyjęcie oświadczenia może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
Art. 11. 1. Kobieta, która utraciła obywatelstwo polskie przez nabycie obywatelstwa obcego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa, odzyskuje obywatelstwo polskie, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa lub jego unieważnieniu złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
2. Przyjęcie oświadczenia może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
Art. 12. 1. Osoby przybywające do Polski jako repatrianci nabywają obywatelstwo polskie z mocy prawa.
2. W rozumieniu niniejszej ustawy repatriantem jest cudzoziemiec narodowości lub pochodzenia polskiego, który przybył do Polski z zamiarem osiedlenia się na stałe, uzyskując na to zezwolenie właściwego organu polskiego.
3. Przez repatriację nabywają obywatelstwo polskie również dzieci repatriantów, pozostające pod ich władzą rodzicielską. Jednakże w przypadku, gdy repatriantem jest tylko jedno z rodziców, dziecko nabywa obywatelstwo polskie jedynie za zgodą drugiego z rodziców wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem polskim.
4. Dzieci pozostające pod opieką nabywają obywatelstwo polskie przez repatriację, jeżeli dokonały jej za zgodą opiekuna wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem polskim .
5. Nabycie obywatelstwa polskiego w myśl ust. 3 i 4 przez dziecko, które ukończyło szesnaście lat, może nastąpić jedynie za jego zgodą.
6. Osoba, która utraciła obywatelstwo polskie nabyte przez repatriację, nie może w tym trybie nabyć go ponownie.
Rozdział 3.
Utrata obywatelstwa polskiego.
Art. 13. 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych obywatel polski może nabyć obywatelstwo obce jedynie za zezwoleniem właściwego organu polskiego na zmianę obywatelstwa.
Nabycie obywatelstwa obcego pociąga za sobą utratę obywatelstwa polskiego.
2. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa udzielone rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.
3. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa udzielone jednemu z rodziców rozciąga się na dzieci pozostające pod jego władzą rodzicielską, gdy drugiemu z rodziców nie służy władza rodzicielska lub nie jest ono obywatelem polskim albo - będąc obywatelem polskim - wyrazi przed właściwym organem zgodę na zmianę obywatelstwa dzieci.
4. W przypadku gdy drugie z rodziców będąc obywatelem polskim sprzeciwia się zmianie obywatelstwa dzieci lub gdy porozumienie się rodziców napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, każde z rodziców może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu.
5. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa rozciąga się na dzieci, które ukończyły szesnaście lat, jedynie za ich zgodą.
Art. 14. Obywatelka polska, która:
1) w myśl prawa obcego nabyła obywatelstwo obce wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa bądź
2) posiadając obywatelstwo obce nabyła wskutek zawarcia małżeństwa z obywatelem polskim lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa obywatelstwo polskie, po czym małżeństwo to ustało lub zostało unieważnione i osoba ta w myśl prawa obcego posiada obywatelstwo obce, traci obywatelstwo polskie, jeżeli złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem polskim i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
Art. 15. 1. Obywatel polski, który przebywa za granicą, może być pozbawiony obywatelstwa polskiego, jeżeli:
1) naruszył obowiązek wierności wobec Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
2) działał na szkodę żywotnych interesów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
3) nielegalnie opuścił obszar Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej po dniu 9 maja 1945 r.,
4) odmówił powrotu do Polski na wezwanie właściwego organu państwowego,
5) uchyla się od wykonania obowiązku wojskowego, przewidzianego przez prawo polskie,
6) skazany został za granicą za przestępstwo stanowiące zbrodnię pospolitą również w rozumieniu prawa polskiego lub jest recydywistą.
2. W razie niemożności doręczenia orzeczenia o pozbawieniu obywatelstwa polskiego do rąk osoby, której to orzeczenie dotyczy, lub jeżeli odmawia ona przyjęcia takiego orzeczenia, wywieszenie orzeczenia o pozbawieniu obywatelstwa polskiego w lokalu właściwego polskiego urzędu konsularnego w ciągu dni czternastu zastępuje jego doręczenie.
Rozdział 4.
Właściwość organów.
Art. 16. 1. O nadaniu, zezwoleniu na zmianę i pozbawieniu obywatelstwa polskiego orzeka Rada Państwa.
2. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa polskiego następuje na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych, a pozbawienie obywatelstwa polskiego - na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych.
3. Rada Państwa może upoważnić Ministra Spraw Zagranicznych do udzielania zezwoleń na zmianę obywatelstwa polskiego osobom zamieszkałym za granicą, jak również wyrazić zgodę na przekazanie przez Ministra Spraw Zagranicznych decyzji w tych sprawach kierownikom niektórych urzędów konsularnych.
4. Podania o nadanie obywatelstwa polskiego oraz o zezwolenie na zmianę obywatelstwa polskiego osoby zamieszkałe w Polsce wnoszą do organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych , a zamieszkałe za granicą - do polskich urzędów konsularnych.
Art. 17. 1. .O uznaniu za obywatela polskiego orzeka organ do spraw wewnętrznych prezydium wojewódzkiej rady narodowej.
2. W sprawach określonych w Art. 6 ust. 3, Art. 10, 11 i 14 orzekają:
1) organ do spraw wewnętrznych prezydium wojewódzkiej rady narodowej - w stosunku do osób zamieszkałych w Polsce,
2) polski urząd konsularny - w stosunku do osób zamieszkałych za granicą.
3. Oświadczenia o wyborze obywatelstwa obcego ( Art. 6 ust. 1) oraz o wyrażeniu zgody na nabycie lub zmianę przez dzieci obywatelstwa polskiego ( Art. 8 ust. 5 pkt 3 i ust. 6, Art. 12 ust. 3 i 4 oraz Art. 13 ust. 3) przyjmuje:
1) organ do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej rady narodowej od osób zamieszkałych w Polsce,
2) polski urząd konsularny od osób zamieszkałych za granicą.
4. Posiadanie i utratę obywatelstwa polskiego stwierdza organ do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej rady narodowej .
5. W sprawach przekazanych do rozstrzygnięcia sądowi ( Art. 6 ust. 2, Art. 13 ust. 4) orzeka sąd polski. Rzeczowo właściwym jest sąd powiatowy, działający jako władza opiekuńcza. Miejscową właściwość sądu określa się według miejsca zamieszkania dziecka w Polsce, a jeśli nie ma ono miejsca zamieszkania w Polsce - według miejsca jego pobytu w Polsce. W braku tych podstaw właściwym jest Sąd Powiatowy dla m. st. Warszawy.
Art. 18. 1. O miejscowej właściwości organu do spraw wewnętrznych prezydium rady narodowej stanowi kolejno: miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, miejsce jej pobytu, wreszcie miejsce jej ostatniego zamieszkania lub pobytu. W braku którejkolwiek z tych podstaw właściwy jest organ do spraw wewnętrznych Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy, gdy orzekanie należy do organu stopnia wojewódzkiego ( Art. 17 ust. 1 i ust. 2 pkt 1) bądź organ do spraw wewnętrznych Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Warszawa-Śródmieście, gdy orzekanie należy do organu stopnia powiatowego ( Art. 17 ust. 3 pkt 1 i ust. 4).
2. O właściwości miejscowej urzędu konsularnego ( Art. 17 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2) stanowi miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, a w braku miejsca zamieszkania - miejsce pobytu.
3. Przepisy niniejszej ustawy dotyczące organów do spraw wewnętrznych prezydiów wojewódzkich rad narodowych stosuje się odpowiednio do organów do spraw wewnętrznych prezydiów rad narodowych miast wyłączonych z województw, a przepisy dotyczące organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych - do organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych - do organów do spraw wewnętrznych prezydiów rad narodowych miast stanowiących powiaty i dzielnicowych rad narodowych miast wyłączonych z województw.
Art. 18a. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb postępowania w sprawach o nadanie lub zmianę obywatelstwa polskiego oraz wzory zaświadczeń i wniosków.
Rozdział 5.
Przepisy przejściowe i końcowe.
Art. 19. Osoby, które nabyły obywatelstwo polskie na podstawie Art. 2a i 3 ust. 2 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstawie Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 7, poz. 44 z późniejszymi zmianami), nie są obywatelami polskimi, jeżeli posiadają obywatelstwo państwa obcego i zamieszkują za granicą.
Art. 20. Traci moc ustawa z dnia 8 stycznia 1951 r. o obywatelstawie polskim (Dz. U. Nr 4, poz. 25).
Art. 21. Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.
USTAWA
z dnia 15 lutego 1962 r.
o obywatelstwie polskim. *
(Dz. U. z dnia 21 lutego 1962 r.)
Rozdział 1.
Obywatele polscy.
Art. 1. W dniu wejścia w życie niniejszej ustawy obywatelami polskimi są osoby, które posiadają obywatelstwo polskie na podstawie dotychczasowych przepisów.
Art. 2. Obywatel polski w myśl prawa polskiego nie może być równocześnie uznawany za obywatela innego państwa.
Art. 3. 1. Zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą, nie będącą obywatelem polskim, nie powoduje zmian w obywatelstwie małżonków.
2. Zmiana obywatelstwa jednego z małżonków nie pociąga za sobą zmiany obywatelstwa drugiego małżonka.
Rozdział 2.
Nabycie obywatelstwa polskiego.
Art. 4. Dziecko nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie, gdy:
1) oboje rodzice są obywatelami polskimi albo
2) jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie jest nieznane bądź nieokreślone jest jego obywatelstwo lub nie posiada żadnego obywatelstwa.
Art. 5. Dziecko urodzone lub znalezione w Polsce nabywa obywatelstwo polskie, gdy oboje rodzice są nieznani bądź nieokreślone jest ich obywatelstwo lub nie posiadają żadnego obywatelstwa.
Art. 6. 1. Dziecko rodziców, z których jedno jest obywatelem polskim, drugie zaś obywatelem innego państwa, nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie. Jednakże rodzice w oświadczeniu złożonym zgodnie przed właściwym organem w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia się dziecka mogą wybrać dla niego obywatelstwo państwa obcego, którego obywatelem jest jedno z rodziców, jeżeli według prawa tego państwa dziecko nabywa jego obywatelstwo.
2. W braku porozumienia między rodzicami każde z nich może zwrócić się w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia się dziecka o rozstrzygnięcie do sądu.
3. Dziecko, które nabyło obywatelstwo obce zgodnie z ust. 1 lub 2, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli po ukończeniu szesnastu lat, a przed upływem sześciu miesięcy od dnia osiągnięcia pełnoletności złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
Art. 7. 1. Zmiany w ustaleniu osoby albo obywatelstwa jednego lub obojga rodziców podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa dziecka, jeżeli nastąpiły przed upływem roku od dnia urodzenia się dziecka. Trzymiesięczny termin określony w Art. 6 ust. 1 i 2 liczy się od dnia, w którym zmiana została ustalona.
2. Zmiany w ustaleniu osoby ojca, wynikające z orzeczenia sądu wydanego na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa lub o unieważnienie uznania, podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa dziecka, chyba że osiągnęło ono już pełnoletność. Jeżeli dziecko ukończyło szesnaście lat, zmiana obywatelstwa może nastąpić jedynie za jego zgodą.
Art. 8. 1. Cudzoziemcowi można na jego wniosek nadać obywatelstwo polskie, jeżeli zamieszkuje w Polsce co najmniej pięć lat.
2. W przypadkach szczególnie uzasadnionych można cudzoziemcowi nadać na jego wniosek obywatelstwo polskie, chociażby nie odpowiadał on warunkom określonym w ust. 1.
3. Nadanie obywatelstwa polskiego może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
4. Nadanie obywatelstwa polskiego obojgu rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.
5. Nadanie obywatelstwa polskiego tylko jednemu z rodziców rozciąga się na dzieci, jeżeli:
1) pozostają wyłącznie pod jego władzą rodzicielską albo
2) drugie z rodziców jest obywatelem polskim lub
3) drugie z rodziców wyraziło zgodę przed właściwym organem na nabycie przez dziecko obywatelstwa polskiego.
6. Dzieciom pozostającym pod opieką obywatelstwo polskie może być nadane jedynie za zgodą opiekuna wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem po uprzednim zadośćuczynieniu wymogom właściwego prawa obcego.
7. Nadanie lub rozciągnięcie nadania obywatelstwa polskiego na dzieci, które ukończyły szesnaście lat, następuje jedynie za ich zgodą.
Art. 9. 1. Może być uznana za obywatela polskiego osoba o nieokreślonym obywatelstwie lub nie posiadająca żadnego obywatelstwa, jeżeli zamieszkuje w Polsce co najmniej pięć lat.
2. Uznanie za obywatela polskiego następuje na wniosek osoby zainteresowanej.
3. Uznanie za obywatela polskiego rozciąga się na dzieci uznanego, jeżeli zamieszkują w Polsce.
4. Przepisy
Art. 8 ust. 4-7 stosuje się odpowiednio.
Art. 10. 1. Cudzoziemka, która zawarła związek małżeński z obywatelem polskim, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli w ciągu trzech miesięcy od dnia zawarcia małżeństwa złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
2. Przyjęcie oświadczenia może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
Art. 11. 1. Kobieta, która utraciła obywatelstwo polskie przez nabycie obywatelstwa obcego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa, odzyskuje obywatelstwo polskie, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa lub jego unieważnieniu złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
2. Przyjęcie oświadczenia może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
Art. 12. 1. Osoby przybywające do Polski jako repatrianci nabywają obywatelstwo polskie z mocy prawa.
2. W rozumieniu niniejszej ustawy repatriantem jest cudzoziemiec narodowości lub pochodzenia polskiego, który przybył do Polski z zamiarem osiedlenia się na stałe, uzyskując na to zezwolenie właściwego organu polskiego.
3. Przez repatriację nabywają obywatelstwo polskie również dzieci repatriantów, pozostające pod ich władzą rodzicielską. Jednakże w przypadku, gdy repatriantem jest tylko jedno z rodziców, dziecko nabywa obywatelstwo polskie jedynie za zgodą drugiego z rodziców wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem polskim.
4. Dzieci pozostające pod opieką nabywają obywatelstwo polskie przez repatriację, jeżeli dokonały jej za zgodą opiekuna wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem polskim .
5. Nabycie obywatelstwa polskiego w myśl ust. 3 i 4 przez dziecko, które ukończyło szesnaście lat, może nastąpić jedynie za jego zgodą.
6. Osoba, która utraciła obywatelstwo polskie nabyte przez repatriację, nie może w tym trybie nabyć go ponownie.
Rozdział 3.
Utrata obywatelstwa polskiego.
Art. 13. 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych obywatel polski może nabyć obywatelstwo obce jedynie za zezwoleniem właściwego organu polskiego na zmianę obywatelstwa.
Nabycie obywatelstwa obcego pociąga za sobą utratę obywatelstwa polskiego.
2. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa udzielone rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.
3. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa udzielone jednemu z rodziców rozciąga się na dzieci pozostające pod jego władzą rodzicielską, gdy drugiemu z rodziców nie służy władza rodzicielska lub nie jest ono obywatelem polskim albo - będąc obywatelem polskim - wyrazi przed właściwym organem zgodę na zmianę obywatelstwa dzieci.
4. W przypadku gdy drugie z rodziców będąc obywatelem polskim sprzeciwia się zmianie obywatelstwa dzieci lub gdy porozumienie się rodziców napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, każde z rodziców może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu.
5. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa rozciąga się na dzieci, które ukończyły szesnaście lat, jedynie za ich zgodą.
Art. 14. Obywatelka polska, która:
1) w myśl prawa obcego nabyła obywatelstwo obce wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa bądź
2) posiadając obywatelstwo obce nabyła wskutek zawarcia małżeństwa z obywatelem polskim lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa obywatelstwo polskie, po czym małżeństwo to ustało lub zostało unieważnione i osoba ta w myśl prawa obcego posiada obywatelstwo obce, traci obywatelstwo polskie, jeżeli złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem polskim i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
Art. 15. 1. Obywatel polski, który przebywa za granicą, może być pozbawiony obywatelstwa polskiego, jeżeli:
1) naruszył obowiązek wierności wobec Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
2) działał na szkodę żywotnych interesów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
3) nielegalnie opuścił obszar Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej po dniu 9 maja 1945 r.,
4) odmówił powrotu do Polski na wezwanie właściwego organu państwowego,
5) uchyla się od wykonania obowiązku wojskowego, przewidzianego przez prawo polskie,
6) skazany został za granicą za przestępstwo stanowiące zbrodnię pospolitą również w rozumieniu prawa polskiego lub jest recydywistą.
2. W razie niemożności doręczenia orzeczenia o pozbawieniu obywatelstwa polskiego do rąk osoby, której to orzeczenie dotyczy, lub jeżeli odmawia ona przyjęcia takiego orzeczenia, wywieszenie orzeczenia o pozbawieniu obywatelstwa polskiego w lokalu właściwego polskiego urzędu konsularnego w ciągu dni czternastu zastępuje jego doręczenie.
Rozdział 4.
Właściwość organów.
Art. 16. 1. O nadaniu, zezwoleniu na zmianę i pozbawieniu obywatelstwa polskiego orzeka Rada Państwa.
2. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa polskiego następuje na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych, a pozbawienie obywatelstwa polskiego - na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych.
3. Rada Państwa może upoważnić Ministra Spraw Zagranicznych do udzielania zezwoleń na zmianę obywatelstwa polskiego osobom zamieszkałym za granicą, jak również wyrazić zgodę na przekazanie przez Ministra Spraw Zagranicznych decyzji w tych sprawach kierownikom niektórych urzędów konsularnych.
4. Podania o nadanie obywatelstwa polskiego oraz o zezwolenie na zmianę obywatelstwa polskiego osoby zamieszkałe w Polsce wnoszą do organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych , a zamieszkałe za granicą - do polskich urzędów konsularnych.
Art. 17. 1. .O uznaniu za obywatela polskiego orzeka organ do spraw wewnętrznych prezydium wojewódzkiej rady narodowej.
2. W sprawach określonych w Art. 6 ust. 3, Art. 10, 11 i 14 orzekają:
1) organ do spraw wewnętrznych prezydium wojewódzkiej rady narodowej - w stosunku do osób zamieszkałych w Polsce,
2) polski urząd konsularny - w stosunku do osób zamieszkałych za granicą.
3. Oświadczenia o wyborze obywatelstwa obcego ( Art. 6 ust. 1) oraz o wyrażeniu zgody na nabycie lub zmianę przez dzieci obywatelstwa polskiego ( Art. 8 ust. 5 pkt 3 i ust. 6, Art. 12 ust. 3 i 4 oraz Art. 13 ust. 3) przyjmuje:
1) organ do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej rady narodowej od osób zamieszkałych w Polsce,
2) polski urząd konsularny od osób zamieszkałych za granicą.
4. Posiadanie i utratę obywatelstwa polskiego stwierdza organ do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej rady narodowej .
5. W sprawach przekazanych do rozstrzygnięcia sądowi ( Art. 6 ust. 2, Art. 13 ust. 4) orzeka sąd polski. Rzeczowo właściwym jest sąd powiatowy, działający jako władza opiekuńcza. Miejscową właściwość sądu określa się według miejsca zamieszkania dziecka w Polsce, a jeśli nie ma ono miejsca zamieszkania w Polsce - według miejsca jego pobytu w Polsce. W braku tych podstaw właściwym jest Sąd Powiatowy dla m. st. Warszawy.
Art. 18. 1. O miejscowej właściwości organu do spraw wewnętrznych prezydium rady narodowej stanowi kolejno: miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, miejsce jej pobytu, wreszcie miejsce jej ostatniego zamieszkania lub pobytu. W braku którejkolwiek z tych podstaw właściwy jest organ do spraw wewnętrznych Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy, gdy orzekanie należy do organu stopnia wojewódzkiego ( Art. 17 ust. 1 i ust. 2 pkt 1) bądź organ do spraw wewnętrznych Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Warszawa-Śródmieście, gdy orzekanie należy do organu stopnia powiatowego ( Art. 17 ust. 3 pkt 1 i ust. 4)
2. O właściwości miejscowej urzędu konsularnego ( Art. 17 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2) stanowi miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, a w braku miejsca zamieszkania - miejsce pobytu.
3. Przepisy niniejszej ustawy dotyczące organów do spraw wewnętrznych prezydiów wojewódzkich rad narodowych stosuje się odpowiednio do organów do spraw wewnętrznych prezydiów rad narodowych miast wyłączonych z województw, a przepisy dotyczące organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych - do organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych - do organów do spraw wewnętrznych prezydiów rad narodowych miast stanowiących powiaty i dzielnicowych rad narodowych miast wyłączonych z województw.
Rozdział 5.
Przepisy przejściowe i końcowe.
Art. 19. Osoby, które nabyły obywatelstwo polskie na podstawie Art. 2a i 3 ust. 2 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstawie Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 7, poz. 44 z późniejszymi zmianami), nie są obywatelami polskimi, jeżeli posiadają obywatelstwo państwa obcego i zamieszkują za granicą.
Art. 20. Traci moc ustawa z dnia 8 stycznia 1951 r. o obywatelstawie polskim (Dz. U. Nr 4, poz. 25).
Art. 21. Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.
USTAWA
z dnia 15 lutego 1962 r.
o obywatelstwie polskim.
(Dz. U. z dnia 21 lutego 1962 r.)
Rozdział 1.
Obywatele polscy.
Art. 1. W dniu wejścia w życie niniejszej ustawy obywatelami polskimi są osoby, które posiadają obywatelstwo polskie na podstawie dotychczasowych przepisów.
Art. 2. Obywatel polski w myśl prawa polskiego nie może być równocześnie uznawany za obywatela innego państwa.
Art. 3. 1. Zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą, nie będącą obywatelem polskim, nie powoduje zmian w obywatelstwie małżonków.
2. Zmiana obywatelstwa jednego z małżonków nie pociąga za sobą zmiany obywatelstwa drugiego małżonka.
Rozdział 2.
Nabycie obywatelstwa polskiego.
Art. 4. Dziecko nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie, gdy:
1) oboje rodzice są obywatelami polskimi albo
2) jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie jest nieznane bądź nieokreślone jest jego obywatelstwo lub nie posiada żadnego obywatelstwa.
Art. 5. Dziecko urodzone lub znalezione w Polsce nabywa obywatelstwo polskie, gdy oboje rodzice są nieznani bądź nieokreślone jest ich obywatelstwo lub nie posiadają żadnego obywatelstwa.
Art. 6. 1. Dziecko rodziców, z których jedno jest obywatelem polskim, drugie zaś obywatelem innego państwa, nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie. Jednakże rodzice w oświadczeniu złożonym zgodnie przed właściwym organem w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia się dziecka mogą wybrać dla niego obywatelstwo państwa obcego, którego obywatelem jest jedno z rodziców, jeżeli według prawa tego państwa dziecko nabywa jego obywatelstwo.
2. W braku porozumienia między rodzicami każde z nich może zwrócić się w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia się dziecka o rozstrzygnięcie do sądu.
3. Dziecko, które nabyło obywatelstwo obce zgodnie z ust. 1 lub 2, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli po ukończeniu szesnastu lat, a przed upływem sześciu miesięcy od dnia osiągnięcia pełnoletności złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
Art. 7. 1. Zmiany w ustaleniu osoby albo obywatelstwa jednego lub obojga rodziców podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa dziecka, jeżeli nastąpiły przed upływem roku od dnia urodzenia się dziecka. Trzymiesięczny termin określony w Art. 6 ust. 1 i 2 liczy się od dnia, w którym zmiana została ustalona.
2. Zmiany w ustaleniu osoby ojca, wynikające z orzeczenia sądu wydanego na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa lub o unieważnienie uznania, podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa dziecka, chyba że osiągnęło ono już pełnoletność. Jeżeli dziecko ukończyło szesnaście lat, zmiana obywatelstwa może nastąpić jedynie za jego zgodą.
Art. 8. 1. Cudzoziemcowi można na jego wniosek nadać obywatelstwo polskie, jeżeli zamieszkuje w Polsce co najmniej pięć lat.
2. W przypadkach szczególnie uzasadnionych można cudzoziemcowi nadać na jego wniosek obywatelstwo polskie, chociażby nie odpowiadał on warunkom określonym w ust. 1.
3. Nadanie obywatelstwa polskiego może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
4. Nadanie obywatelstwa polskiego obojgu rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.
5. Nadanie obywatelstwa polskiego tylko jednemu z rodziców rozciąga się na dzieci, jeżeli:
1) pozostają wyłącznie pod jego władzą rodzicielską albo
2) drugie z rodziców jest obywatelem polskim lub
3) drugie z rodziców wyraziło zgodę przed właściwym organem na nabycie przez dziecko obywatelstwa polskiego.
6. Dzieciom pozostającym pod opieką obywatelstwo polskie może być nadane jedynie za zgodą opiekuna wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem po uprzednim zadośćuczynieniu wymogom właściwego prawa obcego.
7. Nadanie lub rozciągnięcie nadania obywatelstwa polskiego na dzieci, które ukończyły szesnaście lat, następuje jedynie za ich zgodą.
Art. 9. 1. Może być uznana za obywatela polskiego osoba o nieokreślonym obywatelstwie lub nie posiadająca żadnego obywatelstwa, jeżeli zamieszkuje w Polsce co najmniej pięć lat.
2. Uznanie za obywatela polskiego następuje na wniosek osoby zainteresowanej.
3. Uznanie za obywatela polskiego rozciąga się na dzieci uznanego, jeżeli zamieszkują w Polsce.
4. Przepisy Art. 8 ust. 4-7 stosuje się odpowiednio.
Art. 10. 1. Cudzoziemka, która zawarła związek małżeński z obywatelem polskim, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli w ciągu trzech miesięcy od dnia zawarcia małżeństwa złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
2. Przyjęcie oświadczenia może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
Art. 11. 1. Kobieta, która utraciła obywatelstwo polskie przez nabycie obywatelstwa obcego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa, odzyskuje obywatelstwo polskie, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa lub jego unieważnieniu złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
2. Przyjęcie oświadczenia może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
Art. 12. 1. Osoby przybywające do Polski jako repatrianci nabywają obywatelstwo polskie z mocy prawa.
2. W rozumieniu niniejszej ustawy repatriantem jest cudzoziemiec narodowości lub pochodzenia polskiego, który przybył do Polski z zamiarem osiedlenia się na stałe, uzyskując na to zezwolenie właściwego organu polskiego.
3. Przez repatriację nabywają obywatelstwo polskie również dzieci repatriantów, pozostające pod ich władzą rodzicielską. Jednakże w przypadku, gdy repatriantem jest tylko jedno z rodziców, dziecko nabywa obywatelstwo polskie jedynie za zgodą drugiego z rodziców wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem polskim.
4. Dzieci pozostające pod opieką nabywają obywatelstwo polskie przez repatriację, jeżeli dokonały jej za zgodą opiekuna wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem polskim .
5. Nabycie obywatelstwa polskiego w myśl ust. 3 i 4 przez dziecko, które ukończyło szesnaście lat, może nastąpić jedynie za jego zgodą.
6. Osoba, która utraciła obywatelstwo polskie nabyte przez repatriację, nie może w tym trybie nabyć go ponownie.
Rozdział 3.
Utrata obywatelstwa polskiego.
Art. 13. 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych obywatel polski może nabyć obywatelstwo obce jedynie za zezwoleniem właściwego organu polskiego na zmianę obywatelstwa.
Nabycie obywatelstwa obcego pociąga za sobą utratę obywatelstwa polskiego.
2. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa udzielone rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.
3. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa udzielone jednemu z rodziców rozciąga się na dzieci pozostające pod jego władzą rodzicielską, gdy drugiemu z rodziców nie służy władza rodzicielska lub nie jest ono obywatelem polskim albo - będąc obywatelem polskim - wyrazi przed właściwym organem zgodę na zmianę obywatelstwa dzieci.
4. W przypadku gdy drugie z rodziców będąc obywatelem polskim sprzeciwia się zmianie obywatelstwa dzieci lub gdy porozumienie się rodziców napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, każde z rodziców może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu.
5. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa rozciąga się na dzieci, które ukończyły szesnaście lat, jedynie za ich zgodą.
Art. 14. Obywatelka polska, która:
1) w myśl prawa obcego nabyła obywatelstwo obce wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa bądź
2) posiadając obywatelstwo obce nabyła wskutek zawarcia małżeństwa z obywatelem polskim lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa obywatelstwo polskie, po czym małżeństwo to ustało lub zostało unieważnione i osoba ta w myśl prawa obcego posiada obywatelstwo obce, traci obywatelstwo polskie, jeżeli złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem polskim i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
Art. 15. 1. Obywatel polski, który przebywa za granicą, może być pozbawiony obywatelstwa polskiego, jeżeli:
1) naruszył obowiązek wierności wobec Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
2) działał na szkodę żywotnych interesów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
3) nielegalnie opuścił obszar Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej po dniu 9 maja 1945 r.,
4) odmówił powrotu do Polski na wezwanie właściwego organu państwowego,
5) uchyla się od wykonania obowiązku wojskowego, przewidzianego przez prawo polskie,
6) skazany został za granicą za przestępstwo stanowiące zbrodnię pospolitą również w rozumieniu prawa polskiego lub jest recydywistą.
2. W razie niemożności doręczenia orzeczenia o pozbawieniu obywatelstwa polskiego do rąk osoby, której to orzeczenie dotyczy, lub jeżeli odmawia ona przyjęcia takiego orzeczenia, wywieszenie orzeczenia o pozbawieniu obywatelstwa polskiego w lokalu właściwego polskiego urzędu konsularnego w ciągu dni czternastu zastępuje jego doręczenie.
Rozdział 4.
Właściwość organów.
Art. 16. 1. O nadaniu, zezwoleniu na zmianę i pozbawieniu obywatelstwa polskiego orzeka Rada Państwa.
2. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa polskiego następuje na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych, a pozbawienie obywatelstwa polskiego - na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych.
3. Rada Państwa może upoważnić Ministra Spraw Zagranicznych do udzielania zezwoleń na zmianę obywatelstwa polskiego osobom zamieszkałym za granicą, jak również wyrazić zgodę na przekazanie przez Ministra Spraw Zagranicznych decyzji w tych sprawach kierownikom niektórych urzędów konsularnych.
4. Podania o nadanie obywatelstwa polskiego oraz o zezwolenie na zmianę obywatelstwa polskiego osoby zamieszkałe w Polsce wnoszą do organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych , a zamieszkałe za granicą - do polskich urzędów konsularnych.
Art. 17. 1. .O uznaniu za obywatela polskiego orzeka organ do spraw wewnętrznych prezydium wojewódzkiej rady narodowej.
2. W sprawach określonych w Art. 6 ust. 3, Art. 10, 11 i 14 orzekają:
1) organ do spraw wewnętrznych prezydium wojewódzkiej rady narodowej - w stosunku do osób zamieszkałych w Polsce,
2) polski urząd konsularny - w stosunku do osób zamieszkałych za granicą.
3. Oświadczenia o wyborze obywatelstwa obcego ( Art. 6 ust. 1) oraz o wyrażeniu zgody na nabycie lub zmianę przez dzieci obywatelstwa polskiego ( Art. 8 ust. 5 pkt 3 i ust. 6, Art. 12 ust. 3 i 4 oraz Art. 13 ust. 3) przyjmuje:
1) organ do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej rady narodowej od osób zamieszkałych w Polsce,
2) polski urząd konsularny od osób zamieszkałych za granicą.
4. Posiadanie i utratę obywatelstwa polskiego stwierdza organ do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej rady narodowej .
5. W sprawach przekazanych do rozstrzygnięcia sądowi ( Art. 6 ust. 2, Art. 13 ust. 4) orzeka sąd polski. Rzeczowo właściwym jest sąd powiatowy, działający jako władza opiekuńcza. Miejscową właściwość sądu określa się według miejsca zamieszkania dziecka w Polsce, a jeśli nie ma ono miejsca zamieszkania w Polsce - według miejsca jego pobytu w Polsce. W braku tych podstaw właściwym jest Sąd Powiatowy dla m. st. Warszawy.
Art. 18. 1. O miejscowej właściwości organu do spraw wewnętrznych prezydium rady narodowej stanowi kolejno: miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, miejsce jej pobytu, wreszcie miejsce jej ostatniego zamieszkania lub pobytu. W braku którejkolwiek z tych podstaw właściwy jest organ do spraw wewnętrznych Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy, gdy orzekanie należy do organu stopnia wojewódzkiego ( Art. 17 ust. 1 i ust. 2 pkt 1) bądź organ do spraw wewnętrznych Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Warszawa-Śródmieście, gdy orzekanie należy do organu stopnia powiatowego ( Art. 17 ust. 3 pkt 1 i ust. 4)
2. O właściwości miejscowej urzędu konsularnego ( Art. 17 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2) stanowi miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, a w braku miejsca zamieszkania - miejsce pobytu.
3. Przepisy niniejszej ustawy dotyczące organów do spraw wewnętrznych prezydiów wojewódzkich rad narodowych stosuje się odpowiednio do organów do spraw wewnętrznych prezydiów rad narodowych miast wyłączonych z województw, a przepisy dotyczące organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych - do organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych - do organów do spraw wewnętrznych prezydiów rad narodowych miast stanowiących powiaty i dzielnicowych rad narodowych miast wyłączonych z województw.
Rozdział 5.
Przepisy przejściowe i końcowe.
Art. 19. Osoby, które nabyły obywatelstwo polskie na podstawie Art. 2a i 3 ust. 2 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstawie Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 7, poz. 44 z późniejszymi zmianami), nie są obywatelami polskimi, jeżeli posiadają obywatelstwo państwa obcego i zamieszkują za granicą.
Art. 20. Traci moc ustawa z dnia 8 stycznia 1951 r. o obywatelstawie polskim (Dz. U. Nr 4, poz. 25).
Art. 21. Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.
USTAWA
z dnia 15 lutego 1962 r.
o obywatelstwie polskim.
(Dz. U. z dnia 21 lutego 1962 r.)
Rozdział 1.
Obywatele polscy.
Art. 1. W dniu wejścia w życie niniejszej ustawy obywatelami polskimi są osoby, które posiadają obywatelstwo polskie na podstawie dotychczasowych przepisów.
Art. 2. Obywatel polski w myśl prawa polskiego nie może być równocześnie uznawany za obywatela innego państwa.
Art. 3. 1. Zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą, nie będącą obywatelem polskim, nie powoduje zmian w obywatelstwie małżonków.
2. Zmiana obywatelstwa jednego z małżonków nie pociąga za sobą zmiany obywatelstwa drugiego małżonka.
Rozdział 2.
Nabycie obywatelstwa polskiego.
Art. 4. Dziecko nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie, gdy:
1) oboje rodzice są obywatelami polskimi albo
2) jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie jest nieznane bądź nieokreślone jest jego obywatelstwo lub nie posiada żadnego obywatelstwa.
Art. 5. Dziecko urodzone lub znalezione w Polsce nabywa obywatelstwo polskie, gdy oboje rodzice są nieznani bądź nieokreślone jest ich obywatelstwo lub nie posiadają żadnego obywatelstwa.
Art. 6. 1. Dziecko rodziców, z których jedno jest obywatelem polskim, drugie zaś obywatelem innego państwa, nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie. Jednakże rodzice w oświadczeniu złożonym zgodnie przed właściwym organem w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia się dziecka mogą wybrać dla niego obywatelstwo państwa obcego, którego obywatelem jest jedno z rodziców, jeżeli według prawa tego państwa dziecko nabywa jego obywatelstwo.
2. W braku porozumienia między rodzicami każde z nich może zwrócić się w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia się dziecka o rozstrzygnięcie do sądu.
3. Dziecko, które nabyło obywatelstwo obce zgodnie z ust. 1 lub 2, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli po ukończeniu szesnastu lat, a przed upływem sześciu miesięcy od dnia osiągnięcia pełnoletności złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
Art. 7. 1. Zmiany w ustaleniu osoby albo obywatelstwa jednego lub obojga rodziców podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa dziecka, jeżeli nastąpiły przed upływem roku od dnia urodzenia się dziecka. Trzymiesięczny termin określony w Art. 6 ust. 1 i 2 liczy się od dnia, w którym zmiana została ustalona.
2. Zmiany w ustaleniu osoby ojca, wynikające z orzeczenia sądu wydanego na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa lub o unieważnienie uznania, podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa dziecka, chyba że osiągnęło ono już pełnoletność. Jeżeli dziecko ukończyło szesnaście lat, zmiana obywatelstwa może nastąpić jedynie za jego zgodą.
Art. 8. 1. Cudzoziemcowi można na jego wniosek nadać obywatelstwo polskie, jeżeli zamieszkuje w Polsce co najmniej pięć lat.
2. W przypadkach szczególnie uzasadnionych można cudzoziemcowi nadać na jego wniosek obywatelstwo polskie, chociażby nie odpowiadał on warunkom określonym w ust. 1.
3. Nadanie obywatelstwa polskiego może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
4. Nadanie obywatelstwa polskiego obojgu rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.
5. Nadanie obywatelstwa polskiego tylko jednemu z rodziców rozciąga się na dzieci, jeżeli:
1) pozostają wyłącznie pod jego władzą rodzicielską albo
2) drugie z rodziców jest obywatelem polskim lub
3) drugie z rodziców wyraziło zgodę przed właściwym organem na nabycie przez dziecko obywatelstwa polskiego.
6. Dzieciom pozostającym pod opieką obywatelstwo polskie może być nadane jedynie za zgodą opiekuna wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem po uprzednim zadośćuczynieniu wymogom właściwego prawa obcego.
7. Nadanie lub rozciągnięcie nadania obywatelstwa polskiego na dzieci, które ukończyły szesnaście lat, następuje jedynie za ich zgodą.
Art. 9. 1. Może być uznana za obywatela polskiego osoba o nieokreślonym obywatelstwie lub nie posiadająca żadnego obywatelstwa, jeżeli zamieszkuje w Polsce co najmniej pięć lat.
2. Uznanie za obywatela polskiego następuje na wniosek osoby zainteresowanej.
3. Uznanie za obywatela polskiego rozciąga się na dzieci uznanego, jeżeli zamieszkują w Polsce.
4. Przepisy Art. 8 ust. 4-7 stosuje się odpowiednio.
Art. 10. 1. Cudzoziemka, która zawarła związek małżeński z obywatelem polskim, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli w ciągu trzech miesięcy od dnia zawarcia małżeństwa złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
2. Przyjęcie oświadczenia może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
Art. 11. 1. Kobieta, która utraciła obywatelstwo polskie przez nabycie obywatelstwa obcego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa, odzyskuje obywatelstwo polskie, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa lub jego unieważnieniu złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
2. Przyjęcie oświadczenia może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
Art. 12. 1. Osoby przybywające do Polski jako repatrianci nabywają obywatelstwo polskie z mocy prawa.
2. W rozumieniu niniejszej ustawy repatriantem jest cudzoziemiec narodowości lub pochodzenia polskiego, który przybył do Polski z zamiarem osiedlenia się na stałe, uzyskując na to zezwolenie właściwego organu polskiego.
3. Przez repatriację nabywają obywatelstwo polskie również dzieci repatriantów, pozostające pod ich władzą rodzicielską. Jednakże w przypadku, gdy repatriantem jest tylko jedno z rodziców, dziecko nabywa obywatelstwo polskie jedynie za zgodą drugiego z rodziców wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem polskim.
4. Dzieci pozostające pod opieką nabywają obywatelstwo polskie przez repatriację, jeżeli dokonały jej za zgodą opiekuna wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem polskim.
5. Nabycie obywatelstwa polskiego w myśl ust. 3 i 4 przez dziecko, które ukończyło szesnaście lat, może nastąpić jedynie za jego zgodą.
6. Osoba, która utraciła obywatelstwo polskie nabyte przez repatriację, nie może w tym trybie nabyć go ponownie.
Rozdział 3.
Utrata obywatelstwa polskiego.
Art. 13. 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych obywatel polski może nabyć obywatelstwo obce jedynie za zezwoleniem właściwego organu polskiego na zmianę obywatelstwa.
Nabycie obywatelstwa obcego pociąga za sobą utratę obywatelstwa polskiego.
2. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa udzielone rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.
3. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa udzielone jednemu z rodziców rozciąga się na dzieci pozostające pod jego władzą rodzicielską, gdy drugiemu z rodziców nie służy władza rodzicielska lub nie jest ono obywatelem polskim albo - będąc obywatelem polskim - wyrazi przed właściwym organem zgodę na zmianę obywatelstwa dzieci.
4. W przypadku gdy drugie z rodziców będąc obywatelem polskim sprzeciwia się zmianie obywatelstwa dzieci lub gdy porozumienie się rodziców napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, każde z rodziców może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu.
5. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa rozciąga się na dzieci, które ukończyły szesnaście lat, jedynie za ich zgodą.
Art. 14. Obywatelka polska, która:
1) w myśl prawa obcego nabyła obywatelstwo obce wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa bądź
2) posiadając obywatelstwo obce nabyła wskutek zawarcia małżeństwa z obywatelem polskim lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa obywatelstwo polskie, po czym małżeństwo to ustało lub zostało unieważnione i osoba ta w myśl prawa obcego posiada obywatelstwo obce, traci obywatelstwo polskie, jeżeli złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem polskim i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
Art. 15. 1. Obywatel polski, który przebywa za granicą, może być pozbawiony obywatelstwa polskiego, jeżeli:
1) naruszył obowiązek wierności wobec Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
2) działał na szkodę żywotnych interesów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
3) nielegalnie opuścił obszar Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej po dniu 9 maja 1945 r.,
4) odmówił powrotu do Polski na wezwanie właściwego organu państwowego,
5) uchyla się od wykonania obowiązku wojskowego, przewidzianego przez prawo polskie,
6) skazany został za granicą za przestępstwo stanowiące zbrodnię pospolitą również w rozumieniu prawa polskiego lub jest recydywistą.
2. W razie niemożności doręczenia orzeczenia o pozbawieniu obywatelstwa polskiego do rąk osoby, której to orzeczenie dotyczy, lub jeżeli odmawia ona przyjęcia takiego orzeczenia, wywieszenie orzeczenia o pozbawieniu obywatelstwa polskiego w lokalu właściwego polskiego urzędu konsularnego w ciągu dni czternastu zastępuje jego doręczenie.
Rozdział 4.
Właściwość organów.
Art. 16. 1. O nadaniu, zezwoleniu na zmianę i pozbawieniu obywatelstwa polskiego orzeka Rada Państwa.
2. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa polskiego następuje na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych, a pozbawienie obywatelstwa polskiego - na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych.
3. Rada Państwa może upoważnić Ministra Spraw Zagranicznych do udzielania zezwoleń na zmianę obywatelstwa polskiego osobom zamieszkałym za granicą, jak również wyrazić zgodę na przekazanie przez Ministra Spraw Zagranicznych decyzji w tych sprawach kierownikom niektórych urzędów konsularnych.
4. Podania o nadanie obywatelstwa polskiego oraz o zezwolenie na zmianę obywatelstwa polskiego osoby zamieszkałe w Polsce wnoszą do organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych, a zamieszkałe za granicą - do polskich urzędów konsularnych.
Art. 17. 1. .O uznaniu za obywatela polskiego orzeka organ do spraw wewnętrznych prezydium wojewódzkiej rady narodowej.
2. W sprawach określonych w Art. 6 ust. 3, Art. 10, 11 i 14 orzekają:
1) organ do spraw wewnętrznych prezydium wojewódzkiej rady narodowej - w stosunku do osób zamieszkałych w Polsce,
2) polski urząd konsularny - w stosunku do osób zamieszkałych za granicą.
3. Oświadczenia o wyborze obywatelstwa obcego ( Art. 6 ust. 1) oraz o wyrażeniu zgody na nabycie lub zmianę przez dzieci obywatelstwa polskiego ( Art. 8 ust. 5 pkt 3 i ust. 6, Art. 12 ust. 3 i 4 oraz Art. 13 ust. 3) przyjmuje:
1) organ do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej rady narodowej od osób zamieszkałych w Polsce,
2) polski urząd konsularny od osób zamieszkałych za granicą.
4. Posiadanie i utratę obywatelstwa polskiego stwierdza organ do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej rady narodowej.
5. W sprawach przekazanych do rozstrzygnięcia sądowi (Art. 6 ust. 2, Art. 13 ust. 4) orzeka sąd polski. Rzeczowo właściwym jest sąd powiatowy, działający jako władza opiekuńcza. Miejscową właściwość sądu określa się według miejsca zamieszkania dziecka w Polsce, a jeśli nie ma ono miejsca zamieszkania w Polsce - według miejsca jego pobytu w Polsce. W braku tych podstaw właściwym jest Sąd Powiatowy dla m. st. Warszawy.
Art. 18. 1. O miejscowej właściwości organu do spraw wewnętrznych prezydium rady narodowej stanowi kolejno: miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, miejsce jej pobytu, wreszcie miejsce jej ostatniego zamieszkania lub pobytu. W braku którejkolwiek z tych podstaw właściwy jest organ do spraw wewnętrznych Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy, gdy orzekanie należy do organu stopnia wojewódzkiego ( Art. 17 ust. 1 i ust. 2 pkt 1) bądź organ do spraw wewnętrznych Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Warszawa-Śródmieście, gdy orzekanie należy do organu stopnia powiatowego ( Art. 17 ust. 3 pkt 1 i ust. 4)
2. O właściwości miejscowej urzędu konsularnego ( Art. 17 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2) stanowi miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, a w braku miejsca zamieszkania - miejsce pobytu.
3. Przepisy niniejszej ustawy dotyczące organów do spraw wewnętrznych prezydiów wojewódzkich rad narodowych stosuje się odpowiednio do organów do spraw wewnętrznych prezydiów rad narodowych miast wyłączonych z województw, a przepisy dotyczące organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych - do organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych - do organów do spraw wewnętrznych prezydiów rad narodowych miast stanowiących powiaty i dzielnicowych rad narodowych miast wyłączonych z województw.
Rozdział 5.
Przepisy przejściowe i końcowe.
Art. 19. Osoby, które nabyły obywatelstwo polskie na podstawie Art. 2a i 3 ust. 2 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstawie Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 7, poz. 44 z późniejszymi zmianami), nie są obywatelami polskimi, jeżeli posiadają obywatelstwo państwa obcego i zamieszkują za granicą.
Art. 20. Traci moc ustawa z dnia 8 stycznia 1951 r. o obywatelstawie polskim (Dz. U. Nr 4, poz. 25).
Art. 21. Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.
USTAWA
z dnia 15 lutego 1962 r.
o obywatelstwie polskim.
(Dz. U. z dnia 21 lutego 1962 r.)
Rozdział 1.
Obywatele polscy.
Art. 1. W dniu wejścia w życie niniejszej ustawy obywatelami polskimi są osoby, które posiadają obywatelstwo polskie na podstawie dotychczasowych przepisów.
Art. 2. Obywatel polski w myśl prawa polskiego nie może być równocześnie uznawany za obywatela innego państwa.
Art. 3. 1. Zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą, nie będącą obywatelem polskim, nie powoduje zmian w obywatelstwie małżonków.
2. Zmiana obywatelstwa jednego z małżonków nie pociąga za sobą zmiany obywatelstwa drugiego małżonka.
Rozdział 2.
Nabycie obywatelstwa polskiego.
Art. 4. Dziecko nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie, gdy:
1) oboje rodzice są obywatelami polskimi albo
2) jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie jest nieznane bądź nieokreślone jest jego obywatelstwo lub nie posiada żadnego obywatelstwa.
Art. 5. Dziecko urodzone lub znalezione w Polsce nabywa obywatelstwo polskie, gdy oboje rodzice są nieznani bądź nieokreślone jest ich obywatelstwo lub nie posiadają żadnego obywatelstwa.
Art. 6. 1. Dziecko rodziców, z których jedno jest obywatelem polskim, drugie zaś obywatelem innego państwa, nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie. Jednakże rodzice w oświadczeniu złożonym zgodnie przed właściwym organem w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia się dziecka mogą wybrać dla niego obywatelstwo państwa obcego, którego obywatelem jest jedno z rodziców, jeżeli według prawa tego państwa dziecko nabywa jego obywatelstwo.
2. W braku porozumienia między rodzicami każde z nich może zwrócić się w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia się dziecka o rozstrzygnięcie do sądu.
3. Dziecko, które nabyło obywatelstwo obce zgodnie z ust. 1 lub 2, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli po ukończeniu szesnastu lat, a przed upływem sześciu miesięcy od dnia osiągnięcia pełnoletności złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
Art. 7. 1. Zmiany w ustaleniu osoby albo obywatelstwa jednego lub obojga rodziców podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa dziecka, jeżeli nastąpiły przed upływem roku od dnia urodzenia się dziecka. Trzymiesięczny termin określony w Art. 6 ust. 1 i 2 liczy się od dnia, w którym zmiana została ustalona.
2. Zmiany w ustaleniu osoby ojca, wynikające z orzeczenia sądu wydanego na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa lub o unieważnienie uznania, podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa dziecka, chyba że osiągnęło ono już pełnoletność. Jeżeli dziecko ukończyło szesnaście lat, zmiana obywatelstwa może nastąpić jedynie za jego zgodą.
Art. 8. 1. Cudzoziemcowi można na jego wniosek nadać obywatelstwo polskie, jeżeli zamieszkuje w Polsce co najmniej pięć lat.
2. W przypadkach szczególnie uzasadnionych można cudzoziemcowi nadać na jego wniosek obywatelstwo polskie, chociażby nie odpowiadał on warunkom określonym w ust. 1.
3. Nadanie obywatelstwa polskiego może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
4. Nadanie obywatelstwa polskiego obojgu rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.
5. Nadanie obywatelstwa polskiego tylko jednemu z rodziców rozciąga się na dzieci, jeżeli:
1) pozostają wyłącznie pod jego władzą rodzicielską albo
2) drugie z rodziców jest obywatelem polskim lub
3) drugie z rodziców wyraziło zgodę przed właściwym organem na nabycie przez dziecko obywatelstwa polskiego.
6. Dzieciom pozostającym pod opieką obywatelstwo polskie może być nadane jedynie za zgodą opiekuna wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem po uprzednim zadośćuczynieniu wymogom właściwego prawa obcego.
7. Nadanie lub rozciągnięcie nadania obywatelstwa polskiego na dzieci, które ukończyły szesnaście lat, następuje jedynie za ich zgodą.
Art. 9. 1. Może być uznana za obywatela polskiego osoba o nieokreślonym obywatelstwie lub nie posiadająca żadnego obywatelstwa, jeżeli zamieszkuje w Polsce co najmniej pięć lat.
2. Uznanie za obywatela polskiego następuje na wniosek osoby zainteresowanej.
3. Uznanie za obywatela polskiego rozciąga się na dzieci uznanego, jeżeli zamieszkują w Polsce.
4. Przepisy
Art. 8 ust. 4-7 stosuje się odpowiednio.
Art. 10. 1. Cudzoziemka, która zawarła związek małżeński z obywatelem polskim, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli w ciągu trzech miesięcy od dnia zawarcia małżeństwa złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
2. Przyjęcie oświadczenia może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
Art. 11. 1. Kobieta, która utraciła obywatelstwo polskie przez nabycie obywatelstwa obcego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa, odzyskuje obywatelstwo polskie, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa lub jego unieważnieniu złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
2. Przyjęcie oświadczenia może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
Art. 12. 1. Osoby przybywające do Polski jako repatrianci nabywają obywatelstwo polskie z mocy prawa.
2. W rozumieniu niniejszej ustawy repatriantem jest cudzoziemiec narodowości lub pochodzenia polskiego, który przybył do Polski z zamiarem osiedlenia się na stałe, uzyskując na to zezwolenie właściwego organu polskiego.
3. Przez repatriację nabywają obywatelstwo polskie również dzieci repatriantów, pozostające pod ich władzą rodzicielską. Jednakże w przypadku, gdy repatriantem jest tylko jedno z rodziców, dziecko nabywa obywatelstwo polskie jedynie za zgodą drugiego z rodziców wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem polskim.
4. Dzieci pozostające pod opieką nabywają obywatelstwo polskie przez repatriację, jeżeli dokonały jej za zgodą opiekuna wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem polskim.
5. Nabycie obywatelstwa polskiego w myśl ust. 3 i 4 przez dziecko, które ukończyło szesnaście lat, może nastąpić jedynie za jego zgodą.
6. Osoba, która utraciła obywatelstwo polskie nabyte przez repatriację, nie może w tym trybie nabyć go ponownie.
Rozdział 3.
Utrata obywatelstwa polskiego.
Art. 13. 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych obywatel polski może nabyć obywatelstwo obce jedynie za zezwoleniem właściwego organu polskiego na zmianę obywatelstwa.
Nabycie obywatelstwa obcego pociąga za sobą utratę obywatelstwa polskiego.
2. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa udzielone rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.
3. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa udzielone jednemu z rodziców rozciąga się na dzieci pozostające pod jego władzą rodzicielską, gdy drugiemu z rodziców nie służy władza rodzicielska lub nie jest ono obywatelem polskim albo - będąc obywatelem polskim - wyrazi przed właściwym organem zgodę na zmianę obywatelstwa dzieci.
4. W przypadku gdy drugie z rodziców będąc obywatelem polskim sprzeciwia się zmianie obywatelstwa dzieci lub gdy porozumienie się rodziców napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, każde z rodziców może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu.
5. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa rozciąga się na dzieci, które ukończyły szesnaście lat, jedynie za ich zgodą.
Art. 14. Obywatelka polska, która:
1) w myśl prawa obcego nabyła obywatelstwo obce wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa bądź
2) posiadając obywatelstwo obce nabyła wskutek zawarcia małżeństwa z obywatelem polskim lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa obywatelstwo polskie, po czym małżeństwo to ustało lub zostało unieważnione i osoba ta w myśl prawa obcego posiada obywatelstwo obce, traci obywatelstwo polskie, jeżeli złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem polskim i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.
Art. 15. 1. Obywatel polski, który przebywa za granicą, może być pozbawiony obywatelstwa polskiego, jeżeli:
1) naruszył obowiązek wierności wobec Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
2) działał na szkodę żywotnych interesów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
3) nielegalnie opuścił obszar Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej po dniu 9 maja 1945 r.,
4) odmówił powrotu do Polski na wezwanie właściwego organu państwowego,
5) uchyla się od wykonania obowiązku wojskowego, przewidzianego przez prawo polskie,
6) skazany został za granicą za przestępstwo stanowiące zbrodnię pospolitą również w rozumieniu prawa polskiego lub jest recydywistą.
2. W razie niemożności doręczenia orzeczenia o pozbawieniu obywatelstwa polskiego do rąk osoby, której to orzeczenie dotyczy, lub jeżeli odmawia ona przyjęcia takiego orzeczenia, wywieszenie orzeczenia o pozbawieniu obywatelstwa polskiego w lokalu właściwego polskiego urzędu konsularnego w ciągu dni czternastu zastępuje jego doręczenie.
Rozdział 4.
Właściwość organów.
Art. 16. 1. O nadaniu, zezwoleniu na zmianę i pozbawieniu obywatelstwa polskiego orzeka Rada Państwa.
2. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa polskiego następuje na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych, a pozbawienie obywatelstwa polskiego - na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych.
3. Rada Państwa może upoważnić Ministra Spraw Zagranicznych do udzielania zezwoleń na zmianę obywatelstwa polskiego osobom zamieszkałym za granicą, jak również wyrazić zgodę na przekazanie przez Ministra Spraw Zagranicznych decyzji w tych sprawach kierownikom niektórych urzędów konsularnych.
4. Podania o nadanie obywatelstwa polskiego oraz o zezwolenie na zmianę obywatelstwa polskiego osoby zamieszkałe w Polsce wnoszą do organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych, a zamieszkałe za granicą - do polskich urzędów konsularnych.
Art. 17. 1. .O uznaniu za obywatela polskiego orzeka organ do spraw wewnętrznych prezydium wojewódzkiej rady narodowej.
2. W sprawach określonych w Art. 6 ust. 3, Art. 10, 11 i 14 orzekają:
1) organ do spraw wewnętrznych prezydium wojewódzkiej rady narodowej - w stosunku do osób zamieszkałych w Polsce,
2) polski urząd konsularny - w stosunku do osób zamieszkałych za granicą.
3. Oświadczenia o wyborze obywatelstwa obcego ( Art. 6 ust. 1) oraz o wyrażeniu zgody na nabycie lub zmianę przez dzieci obywatelstwa polskiego ( Art. 8 ust. 5 pkt 3 i ust. 6, Art. 12 ust. 3 i 4 oraz Art. 13 ust. 3) przyjmuje:
1) organ do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej rady narodowej od osób zamieszkałych w Polsce,
2) polski urząd konsularny od osób zamieszkałych za granicą.
4. Posiadanie i utratę obywatelstwa polskiego stwierdza organ do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej rady narodowej.
5. W sprawach przekazanych do rozstrzygnięcia sądowi ( Art. 6 ust. 2, Art. 13 ust. 4) orzeka sąd polski. Rzeczowo właściwym jest sąd powiatowy, działający jako władza opiekuńcza. Miejscową właściwość sądu określa się według miejsca zamieszkania dziecka w Polsce, a jeśli nie ma ono miejsca zamieszkania w Polsce - według miejsca jego pobytu w Polsce. W braku tych podstaw właściwym jest Sąd Powiatowy dla m. st. Warszawy.
Art. 18. 1. O miejscowej właściwości organu do spraw wewnętrznych prezydium rady narodowej stanowi kolejno: miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, miejsce jej pobytu, wreszcie miejsce jej ostatniego zamieszkania lub pobytu. W braku którejkolwiek z tych podstaw właściwy jest organ do spraw wewnętrznych Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy, gdy orzekanie należy do organu stopnia wojewódzkiego ( Art. 17 ust. 1 i ust. 2 pkt 1) bądź organ do spraw wewnętrznych Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Warszawa-Śródmieście, gdy orzekanie należy do organu stopnia powiatowego ( Art. 17 ust. 3 pkt 1 i ust. 4)
2. O właściwości miejscowej urzędu konsularnego ( Art. 17 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2) stanowi miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, a w braku miejsca zamieszkania - miejsce pobytu.
3. Przepisy niniejszej ustawy dotyczące organów do spraw wewnętrznych prezydiów wojewódzkich rad narodowych stosuje się odpowiednio do organów do spraw wewnętrznych prezydiów rad narodowych miast wyłączonych z województw, a przepisy dotyczące organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych - do organów do spraw wewnętrznych prezydiów powiatowych rad narodowych - do organów do spraw wewnętrznych prezydiów rad narodowych miast stanowiących powiaty i dzielnicowych rad narodowych miast wyłączonych z województw.
Rozdział 5.
Przepisy przejściowe i końcowe.
Art. 19. Osoby, które nabyły obywatelstwo polskie na podstawie Art. 2a i 3 ust. 2 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstawie Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 7, poz. 44 z późniejszymi zmianami), nie są obywatelami polskimi, jeżeli posiadają obywatelstwo państwa obcego i zamieszkują za granicą.
Art. 20. Traci moc ustawa z dnia 8 stycznia 1951 r. o obywatelstawie polskim (Dz. U. Nr 4, poz. 25).
Art. 21. Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.
USTAWA
z dnia 8 stycznia 1951 r.
o obywatelstwie polskim.
(Dz. U. z dnia 19 stycznia 1951 r.)
Rozdział 1.
Obywatele polscy.
Art. 1. Obywatel polski nie może być równocześnie obywatelem innego Państwa.
Art. 2. Z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy są obywatelami polskimi osoby, które:
1) posiadają obywatelstwo polskie na podstawie dotychczasowych przepisów,
2) przybyły do Polski Ludowej jako repatrianci,
3) uzyskały stwierdzenie swej polskiej narodowości na podstawie: ustawy z dnia 28 kwietnia 1946 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego osób narodowości polskiej zamieszkałych na obszarze Ziem Odzyskanych (Dz. U. R. P. Nr 15, poz. 106), dekretu z dnia 22 października 1947 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego osób narodowości polskiej zamieszkałych na obszarze b. Wolnego Miasta Gdańska (Dz. U. R. P. Nr 65, poz. 378) lub przepisów, obowiązujących poprzednio w tym przedmiocie.
Art. 3. Właściwa władza może uznać za obywateli polskich osoby, które nie odpowiadają wymaganiom artykułu poprzedzającego, zamieszkują jednak w Polsce co najmniej od dnia 9 maja 1945 r., chyba że przybyły do Polski jako cudzoziemcy określonej przynależności państwowej i traktowane były w Polsce jako cudzoziemcy.
Art. 4. Obywatelem polskim nie jest osoba, która wprawdzie w dniu 31 sierpnia 1939 r. miała obywatelstwo polskie, jednak mieszka stale za granicą i:
1) w związku ze zmianą granic Państwa Polskiego nabyła zgodnie z umową międzynarodową obywatelstwo innego państwa albo
2) jest narodowości rosyjskiej, białoruskiej, ukraińskiej, litewskiej, łotewskiej lub estońskiej albo
3) jest narodowości niemieckiej, chyba że małżonek tej osoby ma obywatelstwo polskie i zamieszkuje w Polsce.
Art. 5. 1. Zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą, nie będącą obywatelem polskim, nie powoduje zmian w obywatelstwie małżonków.
2. Zmiana obywatelstwa jednego z małżonków nie pociąga za sobą zmiany w obywatelstwie drugiego małżonka.
Rozdział 2.
Nabycie obywatelstwa polskiego.
Art. 6. Dziecko nabywa obywatelstwo polskie, gdy:
1) oboje rodzice są obywatelami polskimi albo
2) jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie jest nieznane albo nieznane lub nieokreślone jest jego obywatelstwo.
Art. 7. Dziecko, urodzone lub znalezione w Polsce, nabywa obywatelstwo polskie, gdy oboje rodzice są nieznani albo nieznane lub nieokreślone jest ich obywatelstwo.
Art. 8. 1. Dziecko, urodzone w Polsce, którego jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie - obywatelem innego państwa, nabywa obywatelstwo polskie, chyba że oboje rodzice w oświadczeniu, złożonym zgodnie przed właściwą władzą w ciągu miesiąca od dnia urodzenia się dziecka, wybiorą dla niego obywatelstwo tego państwa obcego, którego obywatelem jest drugie z rodziców, jeśli prawo tego państwa zezwala na nabycie jego obywatelstwa w ten sposób.
2. W braku porozumienia między rodzicami każde z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu w ciągu miesiąca od dnia urodzenia się dziecka.
3. Dziecko, które nabyło obce obywatelstwo w trybie, przewidzianym w ust. 1 i 2, może po ukończeniu lat trzynastu wybrać obywatelstwo polskie przez odpowiednie oświadczenie, złożone przed właściwą władzą.
Art. 9. Przepisy artykułu poprzedzającego stosuje się także do dzieci, urodzonych za granicą z rodziców, z których jedno jest obywatelem polskim, a drugie - obywatelem innego państwa, jeżeli prawo tego państwa stosuje te same zasady do obywatelstwa dzieci, urodzonych w Polsce z rodziców różnego obywatelstwa.
Art. 10. 1. Cudzoziemcowi można na jego prośbę nadać obywatelstwo polskie.
2. Nadanie obywatelstwa polskiego może być uzależnione od złożenia dowodu zwolnienia z obcego obywatelstwa.
3. Osoby, przybywające do Polski jako repatrianci w trybie ustalonym przez właściwe władze, nabywają obywatelstwo polskie z mocy prawa.
Rozdział 3.
Utrata obywatelstwa polskiego.
Art. 11. 1. Obywatel polski może nabyć obywatelstwo obce jedynie po uzyskaniu zezwolenia władzy polskiej na zmianę obywatelstwa.
2. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa, udzielone rodzicom, rozciąga się na dzieci, pozostające pod ich władzą rodzicielską.
3. Zezwolenie na zmianę obywatelstwa, udzielone jednemu z rodziców, rozciąga się na dzieci, pozostające pod jego władzą rodzicielską, gdy drugie z rodziców nie jest obywatelem polskim lub - będąc obywatelem polskim - wyrazi przed właściwą władzą zgodę na zmianę obywatelstwa dzieci. Jeżeli drugie z rodziców sprzeciwia się zmianie obywatelstwa lub gdy porozumienie się rodziców napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody - sprawę rozstrzyga sąd.
4. Zezwolenie rozciąga się na dzieci w wieku powyżej trzynastu lat jedynie za ich zgodą.
5. Nabycie obywatelstwa obcego zgodnie z ust. 1-4 pociąga za sobą utratę obywatelstwa polskiego.
Art. 12. 1. Obywatel polski, który przebywa za granicą, może być pozbawiony obywatelstwa polskiego, jeżeli:
1) naruszył obowiązek wierności wobec Państwa Polskiego,
2) działał na szkodę żywotnych interesów Polski Ludowej,
3) nielegalnie opuścił obszar Państwa Polskiego po dniu 9 maja 1945 r.,
4) odmówił powrotu do kraju na wezwanie właściwej władzy,
5) uchyla się od wykonania obowiązku wojskowego,
6) skazany został za granicą za zbrodnię pospolitą lub jest recydywistą.
2. Pozbawienie obywatelstwa polskiego można rozciągnąć na zamieszkałe za granicą dzieci pozbawionego, które nie ukończyły lat trzynastu.
Rozdział 4.
Postępowanie.
Art. 13. 1. O nadaniu i utracie obywatelstwa polskiego orzeka Rada Państwa.
2. Orzeczenie Rady Państwa o utracie obywatelstwa polskiego następuje na wniosek Prezesa Rady Ministrów.
3. Ogłoszenie w Monitorze Polskim orzeczenia o pozbawieniu obywatelstwa polskiego zastępuje doręczenie orzeczenia.
Art. 14. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia władze właściwe do orzekania we wszystkich sprawach, dotyczących obywatelstwa, a nie zastrzeżonych właściwości Rady Państwa.
Rozdział 5.
Przepisy przejściowe i końcowe.
Art. 15. 1. Orzeczenie, zapadłe przed dniem 1 września 1939 r. na podstawie przepisów ustawy z dnia 31 marca 1938 r. o pozbawieniu obywatelstwa (Dz. U. R. P. Nr 22, poz. 191), nie mają skutku prawnego przeciw osobom, które w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy mają miejsce zamieszkania w Polsce.
2. Osobom zamieszkałym za granicą może Rada Państwa przywrócić obywatelstwo polskie, którego zostały pozbawione w trybie, określonym w ustępie poprzedzającym, jeżeli obywatelstwo polskie nie zostało im przywrócone przed wejściem w życie niniejszej ustawy.
Art. 16. Przepisy niniejszej ustawy stosuje się także do obywatelstwa dzieci urodzonych i znalezionych w Polsce przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 17. 1. Tracą moc dotychczasowe przepisy w przedmiotach objętych niniejszą ustawą.
2. W szczególności tracą moc:
1) ustawa z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego (Dz. U. R. P. Nr 7, poz. 44) wraz z późniejszymi zmianami,
2) ustawa z dnia 26 września 1922 r. o uregulowaniu prawa wyboru obywatelstwa polskiego przez obywateli b. cesarstwa austriackiego lub b. królestwa węgierskiego i prawa wyboru obywatelstwa obcego przez b. obywateli tych państw, posiadających obywatelstwo polskie (Dz. U. R. P. Nr 88, poz. 791),
3) ustawa z dnia 31 marca 1938 r. o pozbawieniu obywatelstwa (Dz. U. R. P. Nr 22, poz. 191),
4) ustawa z dnia 28 kwietnia 1946 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego osób narodowości polskiej zamieszkałych na obszarze Ziem Odzyskanych (Dz. U. R. P. Nr 15, poz. 106),
5) dekret z dnia 22 października 1947 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego osób narodowości polskiej zamieszkałych na obszarze b. Wolnego Miasta Gdańska (Dz. U. R. P. Nr 65, poz. 378),
6) Art. 110 i 111 ustawy z dnia 4 lutego 1950 r. o powszechnym obowiązku wojskowym (Dz. U. R. P. Nr 6, poz. 46).
Art. 18. Wykonanie ustawy porucza się Radzie Państwa i Prezesowi Rady Ministrów.
Art. 19. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
USTAWA
z dnia 20 stycznia 1920 roku
o obywatelstwie Państwa Polskiego. *
(Dz. U. z dnia 31 stycznia 1920 r.)
Art. 1. Obywatel polski nie może być jednocześnie obywatelem państwa innego.
Art. 2. Z chwilą ogłoszenia ustawy niniejszej prawo obywatelstwa polskiego służy każdej osobie bez różnicy płci, wieku, wyznania i narodowości, która:
1) jest osiedlona na obszarze Państwa Polskiego, o ile jej nie służy obywatelstwo innego państwa. Za osiedlonego w Państwie Polskiem w znaczeniu niniejszej ustawy jest uważany kto:
a) jest zapisany lub ma prawo być zapisanym do ksiąg stałej ludności b. Królestwa Polskiego;
b) ma prawo swojszczyzny w jednej z gmin na obszarze Państwa Polskiego, stanowiącym poprzednio część składową Państwa Austrjackiego lub Węgierskiego;
c) miał już przed 1-ym stycznia 1908 r. z tytułu obywatelstwa niemieckiego stałe miejsce zamieszkania na obszarze Państwa Polskiego, stanowiącym poprzednio część składową Państwa Pruskiego;
d) był zapisany do gminy miejskiej lub wiejskiej, albo do jednej z organizacji stanowych na ziemiach b. Cesarstwa Rosyjskiego, jakie wchodzą w skład Państwa Polskiego;
2) urodziła się na obszarze Państwa Polskiego, o ile nie służy jej obywatelstwo innego Państwa;
3) ponadto której na mocy traktatów międzynarodowych obywatelstwo polskie przysługuje.
Art. 2a. Obywatelstwo polskie służy ponadto osobie, która ma miejsce zamieszkania i prawo swojszczyzny w jednej z gmin na obszarze odzyskanych ziem Śląska Cieszyńskiego, stanowiących poprzednio część składową Republiki Czeskosłowackiej, jeżeli osoba ta (lub jej ojciec, u dziecka nieślubnego - matka) prawo to posiadała nieprzerwanie od dnia 1 listopada 1918 r. i. jeżeli prawa tego nie nabyła z tytułu sprawowania urzędu publicznego; warunek miejsca zamieszkania nie dotyczy osób pochodzenia polskiego.
Art. 3. Obywatele państw innych pochodzenia polskiego oraz ich potomkowie uznani będą za obywateli Państwa Polskiego, skoro po powrocie do Polskiego Państwa w urzędzie administracyjnym miejsca swego zamieszkania złożą dowody pochodzenia polskiego wraz z oświadczeniem, że chcą być obywatelami polskimi i zrzekają się obywatelstwa innego państwa.
Osoby, pochodzenia polskiego, które w dniu 1 października 1938 r. miały miejsce zamieszkania na obszarze odzyskanych ziem Śląska Cieszyńskiego, będą traktowane na równi z osobami, które do Państwa Polskiego powróciły.
Art. 4. Obywatelstwo polskie nabywa się:
1) przez urodzenie,
2) przez uprawnienie, uznanie lub przysposobienie,
3) przez zamążpójście,
4) przez nadanie,
5) przez przyjęcie urzędu publicznego lub przyjęcie do służby wojskowej w Państwie Polskiem, o ile nie uczyniono przeciwnego zastrzeżenia.
Art. 5. Przez urodzenie dzieci ślubne nabywają obywatelstwo ojca, dzieci nieślubne - obywatelstwo matki. Dzieci rodziców niewiadomych, urodzone lub znalezione na obszarze Państwa Polskiego, uważane będą za obywateli polskich, o ile nie wykaże się ich inne obywatelstwo.
Art. 6. Przez uprawnienie, uznanie lub przysposobienie dziecko, liczące nie więcej niż 18 lat, nabywa obywatelstwo ojca lub matki, względnie innej osoby, uznającej lub przysposabiającej.
Art. 7. Przez zamążpójście nabywa obywatelstwo polskie cudzoziemka, poślubiająca obywatela polskiego.
Art. 8. Nadanie obywatelstwa polskiego nastąpić może na prośbę osoby, pragnącej je uzyskać, jeżeli wykaże:
1) że prowadziła nieposzlakowany tryb życia,
2) że przebywa stale przynajmniej od 10 lat w granicach Państwa Polskiego,
3) że posiada środki utrzymania lub zarobkowania dla siebie i swojej rodziny,
4) że posiada znajomość języka polskiego.
Za małoletnich oraz inne osoby, ograniczone w zdolności do działań prawnych, wnoszą prośbę o nadanie im obywatelstwa polskiego ich prawni zastępcy.
Art. 9. W wypadkach wyjątkowych, zasługujących na szczególne uwzględnienie, obywatelstwo polskie może być nadane osobom, nie odpowiadającym poszczególnym warunkom z pośród wymienionych w Art. 8, zwłaszcza na obszarze b. Cesarstwa Rosyjskiego, jaki wchodzi w skład Państwa Polskiego. W żadnym jednak razie obywatelstwo polskie nie może być nadane osobom, ukaranym przez sądy polskie za przestępstwa, pociągające za sobą ograniczenie praw, dopóki to ograniczenie trwa, tudzież osobom, znajdującym się w stanie upadłości.
Art. 10. Obywatelka polska, która przez zamążpójście za cudzoziemca utraciła obywatelstwo polskie, odzyskuje je, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa i osiedleniu się w Polsce złoży odpowiednie oświadczenie w urzędzie administracyjnym miejsca swego zamieszkania.
Art. 11. Utrata obywatelstwa polskiego następuje:
1) przez nabycie obcego obywatelstwa;
2) przez przyjęcie urzędu publicznego lub wstąpienie do służby wojskowej w państwie obcem bez zgody właściwego wojewody (Komisarza Rządu m. st. Warszawy), wyrażonej, w przypadkach zamiaru wstąpienia do służby wojskowej w państwie obcem, w porozumieniu z właściwym dowódcą okręgu korpusu.
Osoby, obowiązane do czynnej służby wojskowej, nabyć mogą obywatelstwo obce nie inaczej, jak po uzyskaniu zwolnienia od powszechnego obowiązku wojskowego, zgodnie z obowiązującemi przepisami, w przeciwnym razie wobec Państwa Polskiego nie przestaną być uważane za obywateli polskich.
Art. 12. O nadaniu obywatelstwa polskiego rozstrzyga Minister Spraw Wewnętrznych, po zasięgnięciu opinji gminy, w której dana osoba jest zamieszkała, tudzież właściwej władzy administracji ogólnej.
Minister Spraw Wewnętrznych jest władny przekazać uprawnienia, wynikające z niniejszego artykułu, wojewodom i Komisarzowi Rządu na m. st. Warszawę.
Art. 13. Nadanie i utrata obywatelstwa polskiego, o ile inaczej nie zastrzeżono w akcie nadania lub w orzeczeniu o utracie obywatelstwa, rozciąga się na żonę nabywającego lub tracącego obywatelstwo polskie, tudzież na jego dzieci, w wieku do lat 18.
Art. 14. Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia.
Art. 15. Wykonanie ustawy niniejszej i wydanie potrzebnych rozporządzeń wykonawczych, w szczególności także ustalających właściwość władz nieuregulowaną niniejszą ustawą, formy dokumentów oraz szczegóły postępowania porucza się Ministrowi Spraw Wewnętrznych.
USTAWA
z dnia 20 stycznia 1920 roku
o obywatelstwie Państwa Polskiego.
(Dz. U. z dnia 31 stycznia 1920 r.)
Art. 1. Obywatel polski nie może być jednocześnie obywatelem państwa innego.
Art. 2. Z chwilą ogłoszenia ustawy niniejszej prawo obywatelstwa polskiego służy każdej osobie bez różnicy płci, wieku, wyznania i narodowości, która:
1) jest osiedlona na obszarze Państwa Polskiego, o ile jej nie służy obywatelstwo innego państwa. Za osiedlonego w Państwie Polskiem w znaczeniu niniejszej ustawy jest uważany kto:
a) jest zapisany lub ma prawo być zapisanym do ksiąg stałej ludności b. Królestwa Polskiego;
b) ma prawo swojszczyzny w jednej z gmin na obszarze Państwa Polskiego, stanowiącym poprzednio część składową Państwa Austrjackiego lub Węgierskiego;
c) miał już przed 1-ym stycznia 1908 r. z tytułu obywatelstwa niemieckiego stałe miejsce zamieszkania na obszarze Państwa Polskiego, stanowiącym poprzednio część składową Państwa Pruskiego;
d) był zapisany do gminy miejskiej lub wiejskiej, albo do jednej z organizacji stanowych na ziemiach b. Cesarstwa Rosyjskiego, jakie wchodzą w skład Państwa Polskiego;
2) urodziła się na obszarze Państwa Polskiego, o ile nie służy jej obywatelstwo innego Państwa;
3) ponadto której na mocy traktatów międzynarodowych obywatelstwo polskie przysługuje.
Art. 2a. Obywatelstwo polskie służy ponadto osobie, która ma miejsce zamieszkania i prawo swojszczyzny w jednej z gmin na obszarze odzyskanych ziem Śląska Cieszyńskiego, stanowiących poprzednio część składową Republiki Czeskosłowackiej, jeżeli osoba ta (lub jej ojciec, u dziecka nieślubnego - matka) prawo to posiadała nieprzerwanie od dnia 1 listopada 1918 r. i. jeżeli prawa tego nie nabyła z tytułu sprawowania urzędu publicznego; warunek miejsca zamieszkania nie dotyczy osób pochodzenia polskiego.
Art. 3. Obywatele państw innych pochodzenia polskiego oraz ich potomkowie uznani będą za obywateli Państwa Polskiego, skoro po powrocie do Polskiego Państwa w urzędzie administracyjnym miejsca swego zamieszkania złożą dowody pochodzenia polskiego wraz z oświadczeniem, że chcą być obywatelami polskimi i zrzekają się obywatelstwa innego państwa.
Osoby, pochodzenia polskiego, które w dniu 1 października 1938 r. miały miejsce zamieszkania na obszarze odzyskanych ziem Śląska Cieszyńskiego, będą traktowane na równi z osobami, które do Państwa Polskiego powróciły.
Art. 4. Obywatelstwo polskie nabywa się:
1) przez urodzenie,
2) przez uprawnienie, uznanie lub przysposobienie,
3) przez zamążpójście,
4) przez nadanie,
5) przez przyjęcie urzędu publicznego lub przyjęcie do służby wojskowej w Państwie Polskiem, o ile nie uczyniono przeciwnego zastrzeżenia.
Art. 5. Przez urodzenie dzieci ślubne nabywają obywatelstwo ojca, dzieci nieślubne - obywatelstwo matki. Dzieci rodziców niewiadomych, urodzone lub znalezione na obszarze Państwa Polskiego, uważane będą za obywateli polskich, o ile nie wykaże się ich inne obywatelstwo.
Art. 6. Przez uprawnienie, uznanie lub przysposobienie dziecko, liczące nie więcej niż 18 lat, nabywa obywatelstwo ojca lub matki, względnie innej osoby, uznającej lub przysposabiającej.
Art. 7. Przez zamążpójście nabywa obywatelstwo polskie cudzoziemka, poślubiająca obywatela polskiego.
Art. 8. Nadanie obywatelstwa polskiego nastąpić może na prośbę osoby, pragnącej je uzyskać, jeżeli wykaże:
1) że prowadziła nieposzlakowany tryb życia,
2) że przebywa stale przynajmniej od 10 lat w granicach Państwa Polskiego,
3) że posiada środki utrzymania lub zarobkowania dla siebie i swojej rodziny,
4) że posiada znajomość języka polskiego.
Za małoletnich oraz inne osoby, ograniczone w zdolności do działań prawnych, wnoszą prośbę o nadanie im obywatelstwa polskiego ich prawni zastępcy.
Art. 9. W wypadkach wyjątkowych, zasługujących na szczególne uwzględnienie, obywatelstwo polskie może być nadane osobom, nie odpowiadającym poszczególnym warunkom z pośród wymienionych w Art. 8, zwłaszcza na obszarze b. Cesarstwa Rosyjskiego, jaki wchodzi w skład Państwa Polskiego. W żadnym jednak razie obywatelstwo polskie nie może być nadane osobom, ukaranym przez sądy polskie za przestępstwa, pociągające za sobą ograniczenie praw, dopóki to ograniczenie trwa, tudzież osobom, znajdującym się w stanie upadłości.
Art. 10. Obywatelka polska, która przez zamążpójście za cudzoziemca utraciła obywatelstwo polskie, odzyskuje je, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa i osiedleniu się w Polsce złoży odpowiednie oświadczenie w urzędzie administracyjnym miejsca swego zamieszkania.
Art. 11. Utrata obywatelstwa polskiego następuje:
1) przez nabycie obcego obywatelstwa;
2) przez przyjęcie urzędu publicznego lub wstąpienie do służby wojskowej w państwie obcem bez zgody właściwego wojewody (Komisarza Rządu m. st. Warszawy), wyrażonej, w przypadkach zamiaru wstąpienia do służby wojskowej w państwie obcem, w porozumieniu z właściwym dowódcą okręgu korpusu.
Osoby, obowiązane do czynnej służby wojskowej, nabyć mogą obywatelstwo obce nie inaczej, jak po uzyskaniu zwolnienia od powszechnego obowiązku wojskowego, zgodnie z obowiązującemi przepisami, w przeciwnym razie wobec Państwa Polskiego nie przestaną być uważane za obywateli polskich.
Art. 12. O nadaniu obywatelstwa polskiego rozstrzyga Minister Spraw Wewnętrznych, po zasięgnięciu opinji gminy, w której dana osoba jest zamieszkała, tudzież właściwej władzy administracji ogólnej.
Minister Spraw Wewnętrznych jest władny przekazać uprawnienia, wynikające z niniejszego artykułu, wojewodom i Komisarzowi Rządu na m. st. Warszawę.
Art. 13. Nadanie i utrata obywatelstwa polskiego, o ile inaczej nie zastrzeżono w akcie nadania lub w orzeczeniu o utracie obywatelstwa, rozciąga się na żonę nabywającego lub tracącego obywatelstwo polskie, tudzież na jego dzieci, w wieku do lat 18.
Art. 14. Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia.
Art. 15. Wykonanie ustawy niniejszej i wydanie potrzebnych rozporządzeń wykonawczych, w szczególności także ustalających właściwość władz nieuregulowaną niniejszą ustawą, formy dokumentów oraz szczegóły postępowania porucza się Ministrowi Spraw Wewnętrznych.
USTAWA
z dnia 20 stycznia 1920 roku
o obywatelstwie Państwa Polskiego.
(Dz. U. z dnia 31 stycznia 1920 r.)
Art. 1. Obywatel polski nie może być jednocześnie obywatelem państwa innego.
Art. 2. Z chwilą ogłoszenia ustawy niniejszej prawo obywatelstwa polskiego służy każdej osobie bez różnicy płci, wieku, wyznania i narodowości, która:
1) jest osiedlona na obszarze Państwa Polskiego, o ile jej nie służy obywatelstwo innego państwa. Za osiedlonego w Państwie Polskiem w znaczeniu niniejszej ustawy jest uważany kto:
a) jest zapisany lub ma prawo być zapisanym do ksiąg stałej ludności b. Królestwa Polskiego;
b) ma prawo swojszczyzny w jednej z gmin na obszarze Państwa Polskiego, stanowiącym poprzednio część składową Państwa Austrjackiego lub Węgierskiego;
c) miał już przed 1-ym stycznia 1908 r. z tytułu obywatelstwa niemieckiego stałe miejsce zamieszkania na obszarze Państwa Polskiego, stanowiącym poprzednio część składową Państwa Pruskiego;
d) był zapisany do gminy miejskiej lub wiejskiej, albo do jednej z organizacji stanowych na ziemiach b. Cesarstwa Rosyjskiego, jakie wchodzą w skład Państwa Polskiego;
2) urodziła się na obszarze Państwa Polskiego, o ile nie służy jej obywatelstwo innego Państwa;
3) ponadto której na mocy traktatów międzynarodowych obywatelstwo polskie przysługuje.
Art. 3. Obywatele państw innych pochodzenia polskiego oraz ich potomkowie uznani będą za obywateli Państwa Polskiego, skoro po powrocie do Polskiego Państwa w urzędzie administracyjnym miejsca swego zamieszkania złożą dowody pochodzenia polskiego wraz z oświadczeniem, że chcą być obywatelami polskimi i zrzekają się obywatelstwa innego państwa.
Art. 4. Obywatelstwo polskie nabywa się:
1) przez urodzenie,
2) przez uprawnienie, uznanie lub przysposobienie,
3) przez zamążpójście,
4) przez nadanie,
5) przez przyjęcie urzędu publicznego lub przyjęcie do służby wojskowej w Państwie Polskiem, o ile nie uczyniono przeciwnego zastrzeżenia.
Art. 5. Przez urodzenie dzieci ślubne nabywają obywatelstwo ojca, dzieci nieślubne - obywatelstwo matki. Dzieci rodziców niewiadomych, urodzone lub znalezione na obszarze Państwa Polskiego, uważane będą za obywateli polskich, o ile nie wykaże się ich inne obywatelstwo.
Art. 6. Przez uprawnienie, uznanie lub przysposobienie dziecko, liczące nie więcej niż 18 lat, nabywa obywatelstwo ojca lub matki, względnie innej osoby, uznającej lub przysposabiającej.
Art. 7. Przez zamążpójście nabywa obywatelstwo polskie cudzoziemka, poślubiająca obywatela polskiego.
Art. 8. Nadanie obywatelstwa polskiego nastąpić może na prośbę osoby, pragnącej je uzyskać, jeżeli wykaże:
1) że prowadziła nieposzlakowany tryb życia,
2) że przebywa stale przynajmniej od 10 lat w granicach Państwa Polskiego,
3) że posiada środki utrzymania lub zarobkowania dla siebie i swojej rodziny,
4) że posiada znajomość języka polskiego.
Za małoletnich oraz inne osoby, ograniczone w zdolności do działań prawnych, wnoszą prośbę o nadanie im obywatelstwa polskiego ich prawni zastępcy.
Art. 9. W wypadkach wyjątkowych, zasługujących na szczególne uwzględnienie, obywatelstwo polskie może być nadane osobom, nie odpowiadającym poszczególnym warunkom z pośród wymienionych w Art. 8, zwłaszcza na obszarze b. Cesarstwa Rosyjskiego, jaki wchodzi w skład Państwa Polskiego. W żadnym jednak razie obywatelstwo polskie nie może być nadane osobom, ukaranym przez sądy polskie za przestępstwa, pociągające za sobą ograniczenie praw, dopóki to ograniczenie trwa, tudzież osobom, znajdującym się w stanie upadłości.
Art. 10. Obywatelka polska, która przez zamążpójście za cudzoziemca utraciła obywatelstwo polskie, odzyskuje je, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa i osiedleniu się w Polsce złoży odpowiednie oświadczenie w urzędzie administracyjnym miejsca swego zamieszkania.
Art. 11. Utrata obywatelstwa polskiego następuje:
1) przez nabycie obcego obywatelstwa;
2) przez przyjęcie urzędu publicznego lub wstąpienie do służby wojskowej w państwie obcem bez zgody właściwego wojewody (Komisarza Rządu m. st. Warszawy), wyrażonej, w przypadkach zamiaru wstąpienia do służby wojskowej w państwie obcem, w porozumieniu z właściwym dowódcą okręgu korpusu.
Osoby, obowiązane do czynnej służby wojskowej, nabyć mogą obywatelstwo obce nie inaczej, jak po uzyskaniu zwolnienia od powszechnego obowiązku wojskowego, zgodnie z obowiązującemi przepisami, w przeciwnym razie wobec Państwa Polskiego nie przestaną być uważane za obywateli polskich.
Art. 12. O nadaniu obywatelstwa polskiego rozstrzyga Minister Spraw Wewnętrznych, po zasięgnięciu opinji gminy, w której dana osoba jest zamieszkała, tudzież właściwej władzy administracji ogólnej.
Minister Spraw Wewnętrznych jest władny przekazać uprawnienia, wynikające z niniejszego artykułu, wojewodom i Komisarzowi Rządu na m. st. Warszawę.
Art. 13. Nadanie i utrata obywatelstwa polskiego, o ile inaczej nie zastrzeżono w akcie nadania lub w orzeczeniu o utracie obywatelstwa, rozciąga się na żonę nabywającego lub tracącego obywatelstwo polskie, tudzież na jego dzieci, w wieku do lat 18.
Art. 14. Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia.
Art. 15. Wykonanie ustawy niniejszej i wydanie potrzebnych rozporządzeń wykonawczych, w szczególności także ustalających właściwość władz nieuregulowaną niniejszą ustawą, formy dokumentów oraz szczegóły postępowania porucza się Ministrowi Spraw Wewnętrznych.
USTAWA
z dnia 20 stycznia 1920 roku
o obywatelstwie Państwa Polskiego.
(Dz. U. z dnia 31 stycznia 1920 r.)
Art. 1. Obywatel polski nie może być jednocześnie obywatelem państwa innego.
Art. 2. Z chwilą ogłoszenia ustawy niniejszej prawo obywatelstwa polskiego służy każdej osobie bez różnicy płci, wieku, wyznania i narodowości, która:
1) jest osiedlona na obszarze Państwa Polskiego, o ile jej nie służy obywatelstwo innego państwa. Za osiedlonego w Państwie Polskiem w znaczeniu niniejszej ustawy jest uważany kto:
a) jest zapisany lub ma prawo być zapisanym do ksiąg stałej ludności b. Królestwa Polskiego;
b) ma prawo swojszczyzny w jednej z gmin na obszarze Państwa Polskiego, stanowiącym poprzednio część składową Państwa Austrjackiego lub Węgierskiego;
c) miał już przed 1-ym stycznia 1908 r. z tytułu obywatelstwa niemieckiego stałe miejsce zamieszkania na obszarze Państwa Polskiego, stanowiącym poprzednio część składową Państwa Pruskiego;
d) był zapisany do gminy miejskiej lub wiejskiej, albo do jednej z organizacji stanowych na ziemiach b. Cesarstwa Rosyjskiego, jakie wchodzą w skład Państwa Polskiego;
2) urodziła się na obszarze Państwa Polskiego, o ile nie służy jej obywatelstwo innego Państwa;
3) ponadto której na mocy traktatów międzynarodowych obywatelstwo polskie przysługuje.
Art. 3. Obywatele państw innych pochodzenia polskiego oraz ich potomkowie uznani będą za obywateli Państwa Polskiego, skoro po powrocie do Polskiego Państwa w urzędzie administracyjnym miejsca swego zamieszkania złożą dowody pochodzenia polskiego wraz z oświadczeniem, że chcą być obywatelami polskimi i zrzekają się obywatelstwa innego państwa.
Art. 4. Obywatelstwo polskie nabywa się:
1) przez urodzenie,
2) przez uprawnienie, uznanie lub przysposobienie,
3) przez zamążpójście,
4) przez nadanie,
5) przez przyjęcie urzędu publicznego lub przyjęcie do służby wojskowej w Państwie Polskiem, o ile nie uczyniono przeciwnego zastrzeżenia.
Art. 5. Przez urodzenie dzieci ślubne nabywają obywatelstwo ojca, dzieci nieślubne - obywatelstwo matki. Dzieci rodziców niewiadomych, urodzone lub znalezione na obszarze Państwa Polskiego, uważane będą za obywateli polskich, o ile nie wykaże się ich inne obywatelstwo.
Art. 6. Przez uprawnienie, uznanie lub przysposobienie dziecko, liczące nie więcej niż 18 lat, nabywa obywatelstwo ojca lub matki, względnie innej osoby, uznającej lub przysposabiającej.
Art. 7. Przez zamążpójście nabywa obywatelstwo polskie cudzoziemka, poślubiająca obywatela polskiego.
Art. 8. Nadanie obywatelstwa polskiego nastąpić może na prośbę osoby, pragnącej je uzyskać, jeżeli wykaże:
1) że prowadziła nieposzlakowany tryb życia,
2) że przebywa stale przynajmniej od 10 lat w granicach Państwa Polskiego,
3) że posiada środki utrzymania lub zarobkowania dla siebie i swojej rodziny,
4) że posiada znajomość języka polskiego.
Za małoletnich oraz inne osoby, ograniczone w zdolności do działań prawnych, wnoszą prośbę o nadanie im obywatelstwa polskiego ich prawni zastępcy.
Art. 9. W wypadkach wyjątkowych, zasługujących na szczególne uwzględnienie, obywatelstwo polskie może być nadane osobom, nie odpowiadającym poszczególnym warunkom z pośród wymienionych w Art. 8, zwłaszcza na obszarze b. Cesarstwa Rosyjskiego, jaki wchodzi w skład Państwa Polskiego. W żadnym jednak razie obywatelstwo polskie nie może być nadane osobom, ukaranym przez sądy polskie za przestępstwa, pociągające za sobą ograniczenie praw, dopóki to ograniczenie trwa, tudzież osobom, znajdującym się w stanie upadłości.
Art. 10. Obywatelka polska, która przez zamążpójście za cudzoziemca utraciła obywatelstwo polskie, odzyskuje je, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa i osiedleniu się w Polsce złoży odpowiednie oświadczenie w urzędzie administracyjnym miejsca swego zamieszkania.
Art. 11. Utrata obywatelstwa polskiego następuje:
1) przez nabycie obcego obywatelstwa;
2) przez przyjęcie urzędu publicznego lub wstąpienie do służby wojskowej w państwie obcem bez zgody właściwego wojewody (Komisarza Rządu m. st. Warszawy), wyrażonej, w przypadkach zamiaru wstąpienia do służby wojskowej w państwie obcem, w porozumieniu z właściwym dowódcą okręgu korpusu.
Osoby, obowiązane do czynnej służby wojskowej, nabyć mogą obywatelstwo obce nie inaczej, jak po uzyskaniu zwolnienia od powszechnego obowiązku wojskowego, zgodnie z obowiązującemi przepisami, w przeciwnym razie wobec Państwa Polskiego nie przestaną być uważane za obywateli polskich.
Art. 12. O nadaniu i utracie obywatelstwa polskiego rozstrzyga Minister Spraw Wewnętrznych, po zasięgnięciu w wypadkach nadawania obywatelstwa opinji gminy, w której dana osoba jest zamieszkała, tudzież właściwego urzędu administracyjnego.
Minister Spraw Wewnętrznych jest władny przekazać uprawnienia, wynikające z niniejszego artykułu, władzom administracyjnym II instancji.
Art. 13. Nadanie i utrata obywatelstwa polskiego, o ile inaczej nie zastrzeżono w akcie nadania lub w orzeczeniu o utracie obywatelstwa, rozciąga się na żonę nabywającego lub tracącego obywatelstwo polskie, tudzież na jego dzieci, w wieku do lat 18.
Art. 14. Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia.
Art. 15. Wykonanie ustawy niniejszej poleca się Ministrowi Spraw Wewnętrznych.
USTAWA
z dnia 20 stycznia 1920 roku
o obywatelstwie Państwa Polskiego.
(Dz. U. z dnia 31 stycznia 1920 r.)
Art. 1. Obywatel polski nie może być jednocześnie obywatelem państwa innego.
Art. 2. Z chwilą ogłoszenia ustawy niniejszej prawo obywatelstwa polskiego służy każdej osobie bez różnicy płci, wieku, wyznania i narodowości, która:
1) jest osiedlona na obszarze Państwa Polskiego, o ile jej nie służy obywatelstwo innego państwa. Za osiedlonego w Państwie Polskiem w znaczeniu niniejszej ustawy jest uważany kto:
a) jest zapisany lub ma prawo być zapisanym do ksiąg stałej ludności b. Królestwa Polskiego;
b) ma prawo swojszczyzny w jednej z gmin na obszarze Państwa Polskiego, stanowiącym poprzednio część składową Państwa Austrjackiego lub Węgierskiego;
c) miał już przed 1-ym stycznia 1908 r. z tytułu obywatelstwa niemieckiego stałe miejsce zamieszkania na obszarze Państwa Polskiego, stanowiącym poprzednio część składową Państwa Pruskiego;
d) był zapisany do gminy miejskiej lub wiejskiej, albo do jednej z organizacji stanowych na ziemiach b. Cesarstwa Rosyjskiego, jakie wchodzą w skład Państwa Polskiego;
2) urodziła się na obszarze Państwa Polskiego, o ile nie służy jej obywatelstwo innego Państwa;
3) ponadto której na mocy traktatów międzynarodowych obywatelstwo polskie przysługuje.
Art. 3. Obywatele państw innych pochodzenia polskiego oraz ich potomkowie uznani będą za obywateli Państwa Polskiego, skoro po powrocie do Polskiego Państwa w urzędzie administracyjnym miejsca swego zamieszkania złożą dowody pochodzenia polskiego wraz z oświadczeniem, że chcą być obywatelami polskimi i zrzekają się obywatelstwa innego państwa.
Art. 4. Obywatelstwo polskie nabywa się:
1) przez urodzenie,
2) przez uprawnienie, uznanie lub przysposobienie,
3) przez zamążpójście,
4) przez nadanie,
5) przez przyjęcie urzędu publicznego lub przyjęcie do służby wojskowej w Państwie Polskiem, o ile nie uczyniono przeciwnego zastrzeżenia.
Art. 5. Przez urodzenie dzieci ślubne nabywają obywatelstwo ojca, dzieci nieślubne - obywatelstwo matki. Dzieci rodziców niewiadomych, urodzone lub znalezione na obszarze Państwa Polskiego, uważane będą za obywateli polskich, o ile nie wykaże się ich inne obywatelstwo.
Art. 6. Przez uprawnienie, uznanie lub przysposobienie dziecko, liczące nie więcej niż 18 lat, nabywa obywatelstwo ojca lub matki, względnie innej osoby, uznającej lub przysposabiającej.
Art. 7. Przez zamążpójście nabywa obywatelstwo polskie cudzoziemka, poślubiająca obywatela polskiego.
Art. 8. Nadanie obywatelstwa polskiego nastąpić może na prośbę osoby, pragnącej je uzyskać, jeżeli wykaże:
1) że prowadziła nieposzlakowany tryb życia,
2) że przebywa stale przynajmniej od 10 lat w granicach Państwa Polskiego,
3) że posiada środki utrzymania lub zarobkowania dla siebie i swojej rodziny,
4) że posiada znajomość języka polskiego.
Za małoletnich oraz inne osoby, ograniczone w zdolności do działań prawnych, wnoszą prośbę o nadanie im obywatelstwa polskiego ich prawni zastępcy.
Art. 9. W wypadkach wyjątkowych, zasługujących na szczególne uwzględnienie, obywatelstwo polskie może być nadane osobom, nie odpowiadającym poszczególnym warunkom z pośród wymienionych w Art. 8, zwłaszcza na obszarze b. Cesarstwa Rosyjskiego, jaki wchodzi w skład Państwa Polskiego. W żadnym jednak razie obywatelstwo polskie nie może być nadane osobom, ukaranym przez sądy polskie za przestępstwa, pociągające za sobą ograniczenie praw, dopóki to ograniczenie trwa, tudzież osobom, znajdującym się w stanie upadłości.
Art. 10. Obywatelka polska, która przez zamążpójście za cudzoziemca utraciła obywatelstwo polskie, odzyskuje je, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa i osiedleniu się w Polsce złoży odpowiednie oświadczenie w urzędzie administracyjnym miejsca swego zamieszkania.
Art. 11. Utrata obywatelstwa polskiego następuje:
1) przez nabycie obcego obywatelstwa;
2) przez przyjęcie urzędu publicznego lub wstąpienie do służby wojskowej w państwie obcem bez zgody Rządu Polskiego.
Osoby, obowiązane do czynnej służby wojskowej, nabyć mogą obywatelstwo obce nie inaczej, jak po wyjednaniu na to zezwolenia od Ministra Spraw Wojskowych, w przeciwnym razie wobec Państwa Polskiego nie przestaną być uważane za obywateli polskich.
Art. 12. O nadaniu i utracie obywatelstwa polskiego rozstrzyga Minister Spraw Wewnętrznych, po zasięgnięciu w wypadkach nadawania obywatelstwa opinji gminy, w której dana osoba jest zamieszkała, tudzież właściwego urzędu administracyjnego.
Minister Spraw Wewnętrznych jest władny przekazać uprawnienia, wynikające z niniejszego artykułu, władzom administracyjnym II instancji.
Art. 13. Nadanie i utrata obywatelstwa polskiego, o ile inaczej nie zastrzega postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych, rozciąga się na żonę nabywającego lub tracącego obywatelstwo polskie, tudzież na jego dzieci, w wieku do lat 18.
Art. 14. Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia.
Art. 15. Wykonanie ustawy niniejszej poleca się Ministrowi Spraw Wewnętrznych.
