Ponaglenie w sprawach z zakresu obywatelstwa polskiego
Terminy w sprawach z zakresu obywatelstwa polskiego
Przepisy kodeksu postępowania administracyjnego z 1960 r. nakładają na organy administracji publicznej obowiązek załatwiania spraw bez zbędnej zwłoki. Zgodnie z ogólnymi regulacjami, sprawy wymagające postępowania wyjaśniającego powinny zostać załatwione w ciągu miesiąca, sprawy szczególnie skomplikowane – w ciągu dwóch miesięcy od wszczęcia postępowania, zaś sprawy odwoławcze - w ciągu miesiąca od otrzymania odwołania przez organ odwoławczy.
Powyższe terminy mają zastosowanie do spraw o potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego, gdyż przy tej kategorii spraw ustawa o obywatelstwie nie zawiera odrębnych regulacji w zakresie terminów.
W sprawach o uznanie za obywatela polskiego do terminu załatwienia sprawy należy doliczyć 30-dniowy termin, jaki ustawa o obywatelstwie wyznacza organom (m. in. Komendantowi Wojewódzkiemu Policji czy dyrektorowi delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego) na udzielenie wojewodzie informacji, czy nabycie przez cudzoziemca obywatelstwa polskiego nie stanowi zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.
W przypadku spraw o nadanie obywatelstwa polskiego przez prezydenta RP ustawa o obywatelstwie również wskazuje terminy na udzielenie odpowiedzi przez organy, do których z zapytaniem występuje minister właściwy do spraw wewnętrznych lub prezydent RP, jednak należy pamiętać, iż procedura nadania obywatelstwa przez prezydenta RP cechuje się mniejszą formalnością i że prezydent RP przy rozpoznawaniu przekazanego mu wniosku nie jest związany terminami przewidzianymi dla innych organów.
Co w sytuacji, gdy terminy zostaną przekroczone?
W przypadku, gry organ prowadzący postępowanie nie zdoła załatwić sprawy w przewidzianym prawem terminie (również z przyczyn niezależnych od niego), ma on obowiązek wskazać nowy termin załatwienia sprawy i pouczyć stronę o prawie do wniesienia ponaglenia.
Prawo to przysługuje stronie w dwóch przypadkach:
- Bezczynności – gdy organ nie załatwi sprawy we wskazanym w przepisach terminie (pojęcie zerojedynkowe),
- Przewlekłości – gdy postępowanie jest prowadzone dłużej niż jest to niezbędne do załatwienia sprawy (pojęcie bardziej ocenne).
Wnosząc ponaglenie, strona powinna je uzasadnić, a zatem – wykazać, iż po stronie organu doszło do bezczynności lub przewlekłości.
Ponaglenie w sprawie o potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego lub o uznanie za obywatela polskiego wnosi się do ministra za pośrednictwem wojewody rozpoznającego sprawę. Wojewoda ma obowiązek przekazać ponaglenie ministrowi w ciągu 7 dni od jego otrzymania wraz z ustosunkowaniem się do jego treści.
Rozpoznanie ponaglenia przez ministra kończy się wydaniem przez niego postanowienia, w którym wskazuje on, czy organ rozpatrujący sprawę dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania, stwierdzając jednocześnie, czy miało ono miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Ponadto, w przypadku stwierdzenia bezczynności lub przewlekłości minister po pierwsze - zobowiązuje organ rozpatrujący sprawę do załatwienia sprawy, wyznaczając termin do jej załatwienia, jeżeli postępowanie jest niezakończone, a po drugie - zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych bezczynności lub przewlekłości, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających bezczynności lub przewlekłości w przyszłości.
Ponaglenie w sprawach z odwołania od decyzji w przedmiocie obywatelstwa polskiego wnosi się bezpośrednio do ministra. W razie stwierdzenia bezczynności lub przewlekłości minister niezwłocznie załatwia sprawę oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych bezczynności lub przewlekłości, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających bezczynności lub przewlekłości w przyszłości.
