II OSK 844/11, Podleganie przez daną osobę obowiązkom wojskowym w państwie trzecim w formie nieznanej prawu polskiemu jako podstawa stwierdzenia utraty przez nią obywatelstwa. - Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie
Wyrok
Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie
z dnia 12 kwietnia 2012 r.
II OSK 844/11
Podleganie przez daną osobę obowiązkom wojskowym w państwie trzecim w formie nieznanej prawu polskiemu jako podstawa stwierdzenia utraty przez nią obywatelstwa.
TEZA aktualna
Interpretacji pojęcia "służby wojskowej" w rozumieniu art. 11 pkt 2 ustawy z 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego należy dokonywać z uwzględnieniem przepisów prawa polskiego regulujących powszechny obowiązek wojskowy (obowiązujących w dacie wstąpienia do służby wojskowej w państwie obcym), z tym jednakże zastrzeżeniem, że podleganie przez daną osobę obowiązkom wojskowym w państwie trzecim w formie nieznanej prawu polskiemu nie wyłącza możliwości stwierdzenia utraty przez nią obywatelstwa. Omawiane zastrzeżenie odnoszone być powinno do sytuacji, gdy rodzaj służby, zasady jej odbywania, a przede wszystkim zobowiązania, jakie na siebie nakłada dana osoba, wstępując do struktur militarnych (wojska) innego państwa, kreuje pomiędzy tymi podmiotami stosunek wymuszający posłuszeństwo i zależność takiej osoby od władz państwa trzeciego a nie Polski.
UZASADNIENIE
Skład orzekający
Przewodniczący: Sędzia NSA Zofia Flasińska (spr.).
Sędziowie NSA: Małgorzata Stahl, del. Zdzisław Kostka.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2012 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej R. Y. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 stycznia 2011 r. sygn. akt IV SA/Wa 2280/10 w sprawie ze skargi R. Y. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia (...) października 2010 r., nr (...) w przedmiocie odmowy stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie faktyczne
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 25 stycznia 2011 r., sygn. akt IV SA/Wa 2280/10 oddalił skargę R. Y. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia (...) października 2010 r. nr (...) w przedmiocie odmowy stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego.
Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Skarżąca R. Y. urodziła się w (...) 1943 r. w H., jako R. J. K. D., córka B. i A. W (...) 1948 r. nabyła obywatelstwo izraelskie. Następnie w (...) 1967 r., zawarła związek małżeński z J. - M. Y. i przyjęła nazwisko męża. Obecnie skarżąca legitymuje się izraelskim paszportem wydanym na imię i nazwisko: R. J. Y. Ojciec skarżącej B. K. (K.) urodził się w (...) 1910 r. w S. jako B. K., syn L. I. i F. z domu S. Do Palestyny przybył w (...) 1934 r., a w (...) 1948 r. nabył obywatelstwo izraelskie. W (...) 1948 r. dokonał zmiany nazwiska z "K." na "D.".
Skarżąca występując o stwierdzenie obywatelstwa polskiego powołała się na posiadanie obywatelstwa polskiego przez jej ojca. Zgodnie bowiem z art. 4 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego (Dz. U. RP Nr 7, poz. 44), w brzmieniu obowiązującym w dacie urodzenia skarżącej, obywatelstwo polskie nabywało się m.in. przez urodzenie. Stosownie zaś do art. 5 ww. ustawy przez urodzenie dzieci ślubne nabywają obywatelstwo ojca, dzieci nieślubne - obywatelstwo matki.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podzielił stanowisko organów administracji rozpatrujących tę sprawę, iż skarżąca nie posiada obywatelstwa polskiego, albowiem utraciła je na podstawie art. 13 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego w dacie utraty obywatelstwa polskiego przez jej ojca B. K. (K.). Do utraty obywatelstwa polskiego przez ojca skarżącej doszło natomiast na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy z 1920 r. na skutek wstąpienia przez niego do służby wojskowej w państwie obcym bez zgody właściwego wojewody wyrażonej, w przypadkach zamiaru wstąpienia do służby wojskowej w państwie obcym, w porozumieniu z właściwym dowódcą okręgu korpusu. Zgodnie bowiem z zaświadczeniem wydanym w dniu (...) października 2008 r. przez Siły Obrony Izraela o obowiązkowej służbie rezerwowej B. K. (K.) w Wojsku Obrony Izraela, ojciec skarżącej należał do sił rezerwowych od (...) 1950 r. do (...) 1959 r. W treści zaświadczenia wskazano również, iż ojciec skarżącej odbył ćwiczenia w ramach służby rezerwowej po raz pierwszy w (...) 1951 r. Jednocześnie ustalono, iż ojciec skarżącej nie odbył żadnej innej służby w Wojsku Obrony Izraela, z wyjątkiem tej wspomnianej w zaświadczeniu.
Sąd wskazał, że przy ocenie przesłanek utraty obywatelstwa polskiego poprzez wstąpienie do służby wojskowej w państwie obcym należało uwzględniać przepisy ustawy obowiązującej w Państwie Polskim w dacie zarejestrowania i zaliczenia ojca skarżącej w poczet sił rezerwy w wojsku izraelskim, to jest ustawy z 9 kwietnia 1938 r. o powszechnym obowiązku wojskowym. Pojęcia zawarte w art. 11 pkt 2 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego należy bowiem oceniać na podstawie przepisów prawa polskiego (por. wyrok NSA z dnia 12 września 2007 r., II OSK 1693/06, wyrok NSA z dnia 21 grudnia 2007 r., II OSK 1783/06). Przepis ten nie zawęża przesłanki wstąpienia do służby wojskowej w państwie obcym do odbycia szczególnego rodzaju służby wojskowej, a w szczególności nie ogranicza pojęcia wstąpienia do służby wojskowej w państwie obcym do czynnej służby wojskowej. Zdaniem Sądu należy przyjąć, że każde wstąpienie do służby wojskowej w państwie obcym, na które obywatel polski nie otrzymał zezwolenia, bez względu na rodzaj służby, rodzi konsekwencje w postaci utraty z mocy prawa obywatelstwa polskiego na podstawie art. 11 pkt 2 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. Mając zatem na uwadze, że ojciec skarżącej, B. K. (K.), wstąpił jako obywatel Izraela do obowiązkowej służby rezerwowej w izraelskiej armii, organ słusznie wywiódł, że utracił on obywatelstwo polskie z dniem wstąpienia do wojska izraelskiego, ponieważ tym samym spełnił on jedną z przesłanek utraty obywatelstwa polskiego wymienioną art. 11 pkt 2 powoływanej ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. W konsekwencji oznacza to, że w dacie utraty obywatelstwa polskiego przez ojca skarżącej, obywatelstwo polskie, zgodnie z art. 13 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego utraciła również małoletnia wówczas R. Y.
Skargę kasacyjną od tego wyroku wniosła R. Y., podnosząc zarzuty naruszenia:
1)art. 184 Konstytucji RP oraz art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.) przez to, że Sąd I instancji zaniechał dokonania kontroli zaskarżonej decyzji, pomimo wydania jej z naruszeniem art. 7 , 77 , 81 , 107 i 138 § 2 k.p.a.,
2) art. 3 § 1 i 2, art. 134, art. 141 § 4, art. 145 § 1 pkt 1 lit. a, b i c, art. 151a także art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) - dalej p.p.s.a., ponieważ Sąd I instancji błędnie ustalił stan faktyczny w sprawie uznając utratę przez ojca skarżącej obywatelstwa polskiego w skutek zarejestrowania go w służbie rezerwowej w Izraelu przy jednoczesnym nie zakwestionowaniu braku dokonania przez organy administracji ustaleń, czy B. K. uzyskał zgodę właściwego wojewody (Komisarza Rządu m.st. Warszawy) na wstąpienie do służby wojskowej w państwie obcym w rozumieniu art. 11 pkt 2 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego, co w konsekwencji doprowadziło do oddalenia skargi na decyzję organu odwoławczego zamiast jej uchylenia wraz z utrzymaną nią wadliwą decyzją organu I instancji
3)art. 106 § 3 p.p.s.a. poprzez nieuwzględnienie złożonego wniosku dowodowego zmierzającego do ustalenia treści Prawa o służbie obronnej Izraela wg stanu prawnego na dzień 12 listopada 1950 r. oraz wykładni prawa i praktyki Izraela w zakresie powoływania, odbywania i wydawania zaświadczeń z Wojska Obrony Izraela w odniesieniu do wszystkich rodzajów służby i ich zakresu pojęciowego, w sytuacji, gdy dowód ten był niezbędny do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego w sprawie,
4) art. 11 pkt 2 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego przez błędną wykładnię tego przepisu i niewłaściwe zastosowanie polegające na tym, że Sąd I instancji utożsamił zapisanie do sił rezerwy w Izraelu z wstąpieniem do służby wojskowej w państwie obcym, pomimo tego, że brak było podstaw do przyjęcia, że ojciec skarżącej przyjął określone obowiązki w obcym wojsku, a zwłaszcza, że uczynił to dobrowolnie.
Strona skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji organu I instancji, a także o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej pełnomocnik skarżącej podniósł, że przynależność do służby rezerwowej w Izraelu można rozumieć w dwojaki sposób tj. jako formalne zarejestrowanie (zaewidencjonowanie) bądź też faktyczne (czynne) wykonywanie w ramach tej służby określonych obowiązków wojskowych. W jego ocenie, podleganie służbie wojskowej bądź też zapisanie do rejestrów wojskowych nie jest równoznaczne ze wstąpieniem bądź też przyjęciem określonych obowiązków wojskowych. Pełnomocnik skarżącej przywołał fragment uzasadnienia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 grudnia 2007 r., w którym stwierdzono, że chodzi o rzeczywiste wstąpienie do obcego wojska (nie chodzi tu bowiem o samo podleganie obowiązkowi służby wojskowej w państwie obcym), wiążące się z przyjęciem określonych obowiązków w tym wojsku i podleganiem obcym władzom wojskowym. Dopiero moment formalnego przyjęcia do struktur obcego wojska, potwierdzony przysięgą służbową (wojskową), kreuje stosunek zależności i posłuszeństwa dla obcej władzy, a w konsekwencji decyduje o kolizji z interesem Polski, wiąże się bowiem z uchybieniem obowiązkowi wierności wobec Rzeczypospolitej Polskiej.
Strona skarżąca wskazała również na pogląd wyrażony w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 września 2007 r., II OSK 1693/06 i z dnia 31 stycznia 2008 r., II OSK 1920/06, iż sama literalna wykładnia wyrażenia "wstąpienie do służby wojskowej" wskazuje na dobrowolność w podjęciu obowiązków związanych ze służbą wojskową w danym państwie. Zdaniem pełnomocnika skarżącej, organy administracji, ani Sąd I instancji nie ustaliły czy rejestracja wojskowa w Izraelu odbywała się zgodnie z wolą osoby rejestrowanej, czy też miała wyłącznie charakter formalny, ewidencyjny, na co może wskazywać przedłożone w toku postępowania sądowoadministracyjnego zaświadczenie wojskowe. Podleganie temu obowiązkowi przez ojca skarżącej w Izraelu nie oznaczało jednak pozostawania w kolizji z interesami Polski, gdyż Izrael był wówczas krajem neutralnym w stosunku do Polski.
Autor skargi kasacyjnej wskazał również, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, ustalając utratę przez ojca skarżącej obywatelstwa polskiego nie zakwestionował braku dokonania przez organy administracji ustaleń we właściwych polskich archiwach, czy B. K. uzyskał zgodę właściwego wojewody (Komisarza Rządu m.st. Warszawy) na wstąpienie do służby wojskowej w państwie obcym w rozumieniu art. 11 pkt 2 ustawy z 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego. Uzyskanie takiej zgody oznaczało zniweczenie skutku wynikającego z tego przepisu. Brak takich ustaleń przez organy administracji oznaczało bowiem naruszenie art. 7 i 77 k.p.a. z powodu braku zebrania i wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia w sprawie.
Uzasadnienie prawne
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270) - dalej: p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W sprawie nie występują przesłanki nieważności z art. 183 § 2 p.p.s.a., zatem Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej. Jak wynika z treści skargi kasacyjnej, przedmiot zasadniczej rozbieżności pomiędzy stanowiskiem strony skarżącej, a ustaleniami przyjętymi przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, to ocena skutków prawnych, jakie dla ciągłości posiadania przez ojca skarżącej obywatelstwa polskiego wywarł fakt odbywania przez niego służby rezerwowej w Siłach Obrony Izraela.
Wskazać zatem należy, iż ojciec skarżącej dobrowolnie w (...) 1948 r. przyjął obywatelstwo izraelskie, z czym wiązał się obowiązek służby wojskowej w Armii Izraelskiej. Był on następstwem podjętej decyzji o przyjęciu obywatelstwa państwa obcego, z czym wiązały się równocześnie określone obowiązki. Podjęcie służby wojskowej w określonym państwie wiązało się z obowiązkiem bezwzględnej lojalności wobec władz wojskowych tego państwa i powodowało utratę obywatelstwa polskiego, co generalnie eliminowało sytuację pozostawania osób, w razie ewentualnego konfliktu, w sytuacji sprzeczności pomiędzy lojalnością względem Polski oraz kraju, w którym podjęły służbę wojskową. Zarówno Sąd I instancji, jak i organy administracji rozpatrujące sprawę oparły się na treści przedstawionego przez skarżącą zaświadczenia z dnia (...) października 2008 r. wydanego przez Siły Obrony Izraela o obowiązkowej służbie rezerwowej B. K. (K.) w Wojsku Obrony Izraela. Zgodnie z tym dokumentem ojciec skarżącej należał do sił rezerwowych od (...) 1950 r. do (...) 1959 r. W treści zaświadczenia wskazano również, iż ojciec skarżącej odbył ćwiczenia w ramach służby rezerwowej po raz pierwszy w (...) 1951 r. Stanowisko Sądu I instancji mówiące o tym, że ojciec skarżącej odbywał służbę wojskową, albowiem powołanie do służby rezerwowej było jednym z rodzajów służby wojskowej w Siłach Obrony Izraela, należy zatem uznać za w pełni uzasadnione, skoro bezsprzecznie wynika to z treści przedłożonego organowi administracji przez stronę urzędowego zaświadczenia. Sąd prawidłowo również, w odniesieniu do hipotezy art. 11 pkt 2 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego, uznał że wstąpienie do każdego rodzaju służby wojskowej w państwie obcym, w tym do służby rezerwowej, na które obywatel polski nie otrzymał zgody właściwego organu, powodowało utratę z mocy prawa obywatelstwa polskiego. Nie można podzielić poglądu strony skarżącej kasacyjnie, że Sąd przyjął błędną wykładnię art. 11 pkt 2 ustawy, odnosząc go do ojca skarżącej, zaliczanego w poczet sił rezerwy. Stanowisko, zgodnie z którym art. 11 pkt 2 ustawy nie ogranicza pojęcia "służby wojskowej" do czynnej służby wojskowej jest jednolicie przyjmowane w dotychczasowym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (por. wyrok NSA z 15 czerwca 2010 r. sygn. II OSK 786/09; wyrok NSA z 23 kwietnia 2010 r. sygn. II OSK 393/09; wyrok NSA z 18 lutego 2009 r. sygn. II OSK 246/08; wyrok NSA z 1 kwietnia 2008 r. sygn. II OSK 322/07; wyrok NSA z 21 grudnia 2007 r. sygn. II OSK 1783/06). Regulacja kwestii związanych z obywatelstwem należy co do zasady do wyłącznych kompetencji każdego państwa, które samodzielnie decyduje o przesłankach nabycia i utraty swojego obywatelstwa, w związku z czym - wbrew odmiennemu stanowisku skarżącej - nie można przyjąć, by o tym, czy dana osoba wstąpiła do służby wojskowej w innym kraju, przesądzać mogła jedynie treść lub wykładnia przepisów prawa państwa trzeciego. Gdyby bowiem uznawać, że wstąpienie do określonego rodzaju formacji o charakterze militarnym w państwie trzecim, nie stanowi o zaistnieniu sytuacji normowanej art. 11 ust. 2 ustawy tylko dlatego, że dany rodzaj służby nie jest formalnie traktowany przez to państwo jako służba wojskowa, ustanowiony w ustawie o obywatelstwie Państwa Polskiego zakaz pozbawiony byłby w istocie realnej gwarancji jego przestrzegania.
Wychodząc z powyższego założenia, uznać trzeba, że interpretacji pojęcia "służby wojskowej" w rozumieniu art. 11 pkt 2 ustawy, należy dokonywać z uwzględnieniem przepisów prawa polskiego regulujących powszechny obowiązek wojskowy (obowiązujących w dacie wstąpienia do służby wojskowej w państwie obcym), z tym jednakże zastrzeżeniem, że podleganie przez daną osobę obowiązkom wojskowym w państwie trzecim w formie nieznanej prawu polskiemu nie wyłącza możliwości stwierdzenia utraty przez nią obywatelstwa. Omawiane zastrzeżenie odnoszone być powinno do sytuacji, gdy rodzaj służby, zasady jej odbywania, a przede wszystkim zobowiązania, jakie na siebie nakłada dana osoba, wstępując do struktur militarnych (wojska) innego państwa, kreuje pomiędzy tymi podmiotami stosunek wymuszający posłuszeństwo i zależność takiej osoby od władz państwa trzeciego a nie Polski. Zapatrywanie zbieżne z tym stanowiskiem wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 grudnia 2007 r. sygn. II OSK 1783/06. Powyższy wyrok wnosząca skargę kasacyjną powiązała z treścią formułowanej przez siebie argumentacji, niemniej jednak kluczowe tezy ww. orzeczenia zostały wadliwie, jak można wnosić, zinterpretowane, skoro skarżąca uznaje, że wspierają one jej stanowisko. Strona skarżącą przytoczyła w formie cytatów te zapatrywania Sądu, w których NSA stwierdził, że przy dokonywaniu wykładni przepisu art. 11 pkt 2 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego nie można ograniczyć rozważań wyłącznie do przepisów krajowych, a ponadto, że chodzi o rzeczywiste wstąpienie do obcego wojska (nie chodzi o samo podleganie obowiązkowi służby woskowej), wiążące się z przyjęciem określonych w nim obowiązków (m.in. złożeniem przysięgi wojskowej). To trafne zapatrywanie, na co nie zwróciła uwagi strona skarżąca, odniesione zostało przez Sąd jednakże wyłącznie do tych rodzajów (form) służby wojskowej, których nie znają przepisy prawa polskiego. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził bowiem kategorycznie, że pojęcia sformułowane w przepisie art. 11 pkt 2 ustawy, w tym pojęcie "służby wojskowej" należy oceniać na podstawie przepisów polskich, a regulacje prawne innego państwa powinny być wzięte posiłkowo pod uwagę jedynie w sytuacji, gdy nie jest możliwe określenie charakteru obowiązków nieznanych prawu polskiemu. Mając na uwadze powyższe, za w pełni prawidłowe uznać należy stwierdzenie Sądu I instancji, że wstąpienie ojca skarżącej do służby rezerwowej w państwie izraelskim spowodowało utratę przez niego obywatelstwa polskiego, skoro tego rodzaju służbę przepisy prawa polskiego zaliczały do służby wojskowej. W myśl art. 36 ust. 1 ustawy z 4 lutego 1950 r. o powszechnym obowiązku wojskowym, wykonywanie powszechnego obowiązku wojskowego polegało bowiem na odbywaniu albo zasadniczej służby wojskowej, albo służby wojskowej w rezerwie. W świetle przepisów cytowanej ustawy, traktowanie służby rezerwowej jako służby o charakterze wojskowym nie mogło budzić jakichkolwiek wątpliwości z uwagi na stricte wojskowe obowiązki nałożone na osoby pozostające w rezerwie, w tym przede wszystkim zobowiązanie do (czynnej) służby wojskowej zarządzonej w interesie obrony Państwa, w razie mobilizacji lub w czasie wojny (art. 51 ust. 1 pkt 3 i 4 cyt. ustawy). Należy także zauważyć, że z przedłożonego przez skarżącą w toku postępowania administracyjnego zaświadczenia wydanego przez Siły Obrony Izraela również wynika, że służba rezerwowa - podobnie jak w prawie polskim - była rodzajem służby wojskowej w tym państwie. Za niezasadne uznać należy również rozróżnianie faktu wstąpienia do służby rezerwowej i formalnej rejestracji (zaewidencjonowania) w siłach rezerwy. Rozróżnienie takie jest nieusprawiedliwione z tego powodu, że zarejestrowanie ojca skarżącej jako żołnierza służby rezerwowej oznaczało, iż zaczął on podlegać w pełnym zakresie obcym władzom wojskowym i ustanowionym przez nie zasadom. To, czy zostały na niego nałożone określone obowiązki wojskowe w trakcie służby nie miało więc znaczenia o tyle, że powinność zastosowania się do nich, na wezwanie władz wojskowych, z uwagi na status osoby należącej do Sił Obrony Izraela, nie może budzić wątpliwości, co wynika z treści przytoczonego wyżej zaświadczenia. Okoliczność, że przywoływane obowiązki nie musiały pozostawać w kolizji z interesem Państwa Polskiego ma wymiar jedynie faktyczny, albowiem utrata obywatelstwa polskiego z mocy prawa nie była uzależniona ani od charakteru obowiązków, jakie się wiążą ze służbą w siłach zbrojnych obcego państwa, ani od stanu jego relacji z Państwem Polskim.
Zarzut nieustalenia przez Sąd I instancji, czy rejestracja wojskowa jej ojca odbyła się zgodnie z jego wolą, czy też miała charakter przymusowy jest chybiony z tego względu, że dobrowolność przyjęcia przez ojca skarżącej obywatelstwa polskiego przesądza o dobrowolności wstąpienia do służby wojskowej w Izraelu. W wyroku z 12 września 2007 r. sygn. II OSK 1693/06 Naczelny Sąd Administracyjny przyjął, że utrata obywatelstwa polskiego na podstawie art. 11 pkt 2 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego w związku ze "wstąpieniem do służby wojskowej w państwie obcym", bez zgody właściwych organów polskich, następuje nie tylko w razie podjęcia przez obywatela polskiego służby wojskowej w obcym państwie w charakterze ochotnika, lecz również w przypadku odbycia przez niego obowiązkowej służby wojskowej, będącej konsekwencją dobrowolnego nabycia przez niego obywatelstwa obcego państwa. Za nieuzasadniony uznać należy również zarzut naruszenia przez Sąd Instancji art. 106 § 3 p.p.s.a. poprzez nieprzeprowadzenie dowodów zmierzających do ustalenia przepisów prawa izraelskiego regulujących poszczególne rodzaje służby wojskowej w tym państwie. Jak już wskazano powyżej dla oceny czy dana osoba "wstąpiła do służby wojskowej" w rozumieniu art. 11 pkt 2 ustawy z 1920 r. należy dokonywać z uwzględnieniem przepisów prawa polskiego regulujących powszechny obowiązek wojskowy w dacie wstąpienia przez daną osobę do służby wojskowej w państwie obcym. Prawo obce powinno być uwzględnione jedynie w przypadku, gdy dany rodzaj służby wojskowej nie był znany prawu polskiemu.
Nieuzasadniony jest również zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.). Oba powołane w skardze przepisy zawierają normy o charakterze ustrojowym, które określają funkcję sądów administracyjnych polegającą na sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, która dokonywana jest pod względem zgodności z prawem. Skarżący, podnosząc ten zarzut nie powołał żadnych szczegółowych przepisów prawa, które jego zdaniem zostały naruszone przez Sąd I instancji przy kontroli legalności decyzji. To, że Sąd I instancji dokonał w uzasadnieniu wyroku oceny określonych okoliczności faktycznych, która różni się od stanowiska prezentowanego przez skarżącego nie oznacza jeszcze, że oceny tej dokonano sprzecznie z prawem.
Niezasadny jest również zarzut naruszenia art. 7, 77, 81, 107 i 138 § 2 k.p.a. Stwierdzić bowiem należy, iż wobec należycie dokonanych ustaleń faktycznych organ odwoławczy trafnie utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji, prawidłowo stosując właściwe przepisy prawa materialnego. Dokonana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie kontrola legalności zaskarżonego rozstrzygnięcia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji doprowadziła z kolei do prawidłowego ustalenia, że nie narusza ono wskazanych przez skarżącą kasacyjnie przepisów postępowania administracyjnego. Sąd pierwszej instancji należycie ustalił stan faktyczny sprawy, wyprowadził z niego właściwe wnioski, odnosząc przyjęte ustalenia do właściwych przepisów prawa materialnego. Trafnie przyjęta podstawa prawna wydanego rozstrzygnięcia została też wystarczająco wyjaśniona w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Zarówno Sąd I instancji, jak i organy administracji rozpatrujące tę sprawę oparły się na treści przedstawionego przez skarżącą zaświadczenia z dnia (...) października 2008 r. wydanego przez Wojsko Obrony Izraela. Z dokumentu tego wynika, że ojciec skarżącej należał do sił rezerwowych od (...) 1950 r. do (...) 1959 r. Strona skarżąca również podziela te ustalenia, co wynika wprost ze skargi kasacyjnej.
Za nietrafny uznać należy również zarzut naruszenia art. 3 § 1 i 2, art. 134, art. 141 § 4, art. 145 § 1 pkt 1 lit. a, b i c, art. 151a także art. 135 p.p.s.a. poprzez brak ustalenia, czy B. K. uzyskał zgodę właściwego wojewody (Komisarza Rządu m.st. Warszawy) na wstąpienie do służby wojskowej w państwie obcym w rozumieniu art. 11 pkt 2 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego. Z akt sprawy bezsprzecznie wynika, że organ I instancji zwracał się zarówno do Żydowskiego Instytutu Historycznego, jak i do Urzędu Stanu Cywilnego w Warszawie o nadesłanie wszystkich dokumentów jakimi dysponują te instytucje w odniesieniu do ojca skarżącej. Wśród zebranych przez organ administracji dokumentów w sprawie nie było wydanej dla ojca skarżącej zgody na wstąpienie do służby wojskowej w państwie obcym, o jakiej mowa w art. 11 pkt 2 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego. Również sama skarżąca dokumentu takiego do akt sprawy nie przedłożyła.
W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 ustawy p.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku.
